TEMAT NUMERU Wirtualna rzeczywistość w przemyśleSPRZĘT I APARATURA 40 Czujniki w procesie produkcjiWYDARZENIA 70 Automaticon w nowej formuleROZMOWA 22Zbigniew Juszkiewicz Limatherm SensorCENA 15,00 ZŁ (W TYM 8 % VAT)AUTOMATYKAISSN 2392-1056INDEKS 403024AUTOMATYKAONLINE.PL12/2019TOP QUARTILEEmerson.com/IIoTDoskonałość Operacyjna osiągana dzięki przełomowym technologiomwww.zimmer-group.pl*/2%$/:,11(5THE KNOW-HOW FACTORYChwytaki serii 5000+ Najbardziej precyzyjne wskazówki !"# !$" !$%;;4AUTOMATYKAOD REDAKCJISzanowni Państwo, Przed nami numer zamykający piąty już rok obecności miesięcznika branżowego „Automatyka” na rynku wydawniczym. Mimo mało oryginalnego tytułu jesteśmy coraz lepiej rozpoznawanym pismem, postrzeganym jako źródło wiedzy nowoczesnej, zawierające znaczny ładunek wiadomości merytorycznych i wartościowych edukacyjnie. I te cechy będziemy rozwijać w kolejnym roku. Czujniki, przetworniki, sensory, regulatory, sterowniki, elementy wykonawcze, układy napędowe, a także narzędzia projektowania – oprogramowanie, systemy komputerowe, sieci przemysłowe oraz rozwiązania mechatroniczne, roboty przemysłowe i współpracujące – to nasza dotychczasowa tematyka. Obecnie coraz częściej nawiązująca do zaawansowanych technologii IT oraz OT.To właśnie wirtualna rzeczywistość w przemyśle jest tematem bieżącego numeru. VR to nowy trend. Od kilku lat obserwujemy boom na zastosowanie tej nowoczesnej technologii w rozwiązaniach konsumenckich – najczęściej w obszarze reklamy i rozrywki. Ostatnie lata to czas wdrażania profesjonalnych rozwiązań w przemyśle. Początkowo stawiano na szkolenia pracowników – pozwalają zmierzyć się z konkretnymi problemami, symulować niebezpieczne warunki. Obok rzeczywistości wirtualnej VR w przemyśle znajdujemy coraz częściej rozwiązania wykorzystujące rzeczywistość rozszerzoną AR. Nowe technologie to uproszczona wymiana informacji, dostęp do zasobów wiedzy, instrukcji serwisowych, a tym samym przyspieszenie i ułatwienie wielu działań. A to wszystko ułatwiają gogle, specjalne okulary oraz urządzenia mobilne.Drugi z redakcyjnych artykułów porusza tematykę czujników stosowanych w procesach produkcyjnych. Od lat niezmiennie kontrolowane są wielkości, jak poziom, przepływ, ciśnienie, temperatura. Podczas monitorowania procesów przemysłowych i kontroli jakości wyrobów stosowane są nowoczesne systemy wizyjne. Nad bezpieczeństwem procesów czuwają nowoczesne czujniki bezpieczeństwa. Z bogatego zbioru dostępnych rozwiązań wcale nie jest łatwo wybrać te najlepsze. Liczne artykuły mogą ułatwić decyzję.O badaniach technologicznych, ich wartości oraz wpływie na finalną jakość produkowanych urządzeń, o wyznacznikach poziomu obsługi, o zaletach tworzenia własnej segmentacji rynku, strategii działania firmy oraz o ofercie Laboratorium Pomiarów Temperatury rozmawiamy ze Zbigniewem Juszkiewiczem, prezesem zarządu firmy Limatherm Sensor.Stałym Czytelnikom działu Prawo i normy polecamy tym razem artykuł poświęcony technologii komputerowego modelowania obiektów budowlanych. Tworzenie cyfrowego modelu inwestycji, zawierającego szczegółowe dane techniczne, przyczynia się do znaczącego usprawnienia realizacji procesu, zmniejszenia kosztów i ryzyka. Gorąco zapraszam do lektury!Wszystkim naszym Czytelnikom, Współpracownikom, Reklamodawcom i Sympatykom życzymy pięknych i wesołych Świąt Bożego Narodzenia oraz wielu powodów do satysfakcji w 2020 roku!Redakcja miesięcznika „ Automatyka”PIAP – NOWY WYMIAR ROBOTYZACJI Odkryj nowy wymiar robotyzacjiTwojej produkcji z PIAPKompleksowarealizacjaprojektów Zaawansowane zapleczeprojektowo--wytwórczeRenomowani dostawcy Nowoczesne Centrum SzkoleniowePonad automatyki i robotykiSerwis gwarancyjny i pogwarancyjnyPonad 200 robotów ! ! " # " Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa marketing@piap.pl tel. 22 8740 194, 22 8740 442 www.przemysl.piap.pl6AUTOMATYKASPIS TREŚCIZ BRANŻY 8PRODUKTY 16ROZMOWA Pomiar i wzorcowanie na pełnych obrotach 22Rozmowa ze Zbigniewem Juszkiewiczem, prezesem zarządu firmy Limatherm SensorTEMAT NUMERUWirtualna rzeczywistość w przemyśle 26AIDAR Digital 34Innowacja, która zmienia dane w hologramy Zaglądając za kulisy 38Rzeczywistość rozszerzona w przemyślePRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURYCzujniki w procesie produkcji 40Bezdotykowe przeciwwybuchowe czujniki steute do wymagających zastosowań 52Planowanie z wyprzedzeniem 56POMIAR I WZORCOWANIE NA PEŁNYCH OBROTACH22O wartości badań technologicznych i ich wpływie na finalną jakość produkowanych urządzeń, wyznacznikach poziomu obsługi, zaletach tworzenia własnej segmentacji rynku, strategii działania firmy oraz ofercie Laboratorium Pomiarów Temperatury mówi Zbigniew Juszkiewicz, prezes zarządu firmy Limatherm Sensor.REDAKTOR NACZELNA Małgorzata Kaliczyńska tel. 22 874 01 46e-mail: mkaliczynska@piap.plREDAKCJA MERYTORYCZNAMałgorzata Kaliczyńska REDAKCJA TEMATYCZNASylwia BatorskaWSPÓŁPRACA REDAKCYJNAMarcin Bieńkowski,Jolanta Górska-Szkaradek,Agnieszka Staniszewska,Marcin Zawisza,Damian ŻabickiSEKRETARZ REDAKCJIUrszula Chojnackatel. 22 874 01 85e-mail: uchojnacka@piap.plMARKETING I REKLAMA Jolanta Górska-Szkaradek – menedżertel. 22 874 01 91e-mail: jgorska@piap.plSylwia Batorska tel. 22 874 00 60e-mail: sbatorska@piap.plPRENUMERATA I KOLPORTAŻElżbieta Walczak tel. 22 874 03 51 e-mail: ewalczak@piap.plSKŁAD I REDAKCJA TECHNICZNAEwa MarkowskaKOREKTAEwa Markowska, Elżbieta WalczakDRUKZakłady Graficzne „Taurus” Roszkowscy Sp. z o.o.Nakład: 4000 egzemplarzyREDAKCJAAl. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawatel. 22 874 01 46, fax 22 874 02 20e-mail: automatyka@piap.plwww.AutomatykaOnline.plWYDAWCASieć Badawcza Łukasiewicz – Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAPAl. Jerozolimskie 202, 02-486 WarszawaSzczegółowe warunki prenumeraty wraz z cennikiem dostępne są na stronie automatykaonline.pl/prenumerata. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i modyfikacji nadesłanych materiałów oraz nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i materiałów promocyjnych.12/2019SPIS TREŚCIW latach 2017–2018 na rynku konsumenckim mieliśmy do czynienia z prawdziwym wysypem technologii, sprzętu i oprogramowania związanego z wirtualną rzeczywistością VR (Virtual Reality). Spowodowane to było wdrożeniem rozwiązań umożliwiających zabawę z VR na telefonach komórkowych. W systemach tego typu brylował Samsung. Głośno też było o Cardboardzie Google’a, czyli tekturowym pudełku przenoszącym nas do wirtualnych światów. Teraz, gdy boom na konsumencki VR nieco przycichł, przyszła pora na profesjonalne zastosowania.WIRTUALNA RZECZYWISTOŚĆ W PRZEMYŚLE 26PRAWO I NORMYTechnologia BIM w zamówieniach publicznych 58RYNEKAutomatyczna detekcja błędów w przepływomierzach staje się standardem 60Zasilacze LED do zadań specjalnych 63Kartezjańskie roboty igus do ekonomicznej automatyzacji 64Chwytak EGL o długim skoku dla robotów Universal Robots 66Amortyzatory PowerStop 68 Perfekcyjna technikaWYDARZENIAAutomaticon w nowej formule zaprasza wystawców w dniach 17–19 marca 2020 r. 70Norymberga – stolica automatyki 7130. edycja targów SPS Polski akcent świata robotyki w europejskim wymiarze 72Przemysł w pigułce 74Czwarta edycja Warsaw Industry Week BIBLIOTEKA 76WSPÓŁPRACA 77LUDZIE Agnieszka Staniszewska, specjalista ds. analiz i wsparcia projektów, Sieć Badawcza Łukasiewicz – Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP, Oddział Badawczo-Rozwojowy Urządzeń Sterowania Napędów w Toruniu 78CZUJNIKI W PROCESIE PRODUKCJIObecnie żaden proces produkcyjny nie odbywa się bez czujników. Czujnik jest elementem składowym każdego systemu automatyki. W zależności od mierzonego parametru czujniki odpowiadają za jakość procesu produkcyjnego, jego efektywność i bezpieczeństwo. 4078AUTOMATYKAZ BRANŻYKALENDARIUM26–27.02 KielceMiędzynarodowe Targi Energetyki i ElektrotechnikiTargi Odnawialnych Źródeł Energii ENEXwww.targikielce.pl3–5.03 Bydgoszcz Międzynarodowe Targi Kooperacyjne Przemysłu Narzędziowo-Przetwórczego Innoformwww.innoform.pl10–12.03 Düsseldorf Międzynarodowy Szczyt Magazynowania Energii Energy Storage Europewww.eseexpo.com17–19.03 WarszawaMiędzynarodowe Targi Automatyki i Pomiarów Automaticonwww.automaticon.pl17–19.03 WarszawaMiędzynarodowe Targi Analityk i Technik Pomiarowychwww.targieurolab.pl30.03–04 Düsseldorf Międzynarodowe Targi Drutu i Kabli Wire www.wire.de31.03–3.04 LyonMiędzynarodowe Targi Kooperacji Przemysłowej Midestwww.midest.com2/2020 3/2020 NOWY KONTRAKT EMERSONA Firma Total E&P Danmark A/S zawarła umowę z Emersonem na dostarczenie technologii monitorowania ciśnienia odwiertu. Celem jest zwiększenie bezpieczeństwa podczas przebudo-wy służącej przedłużeniu żywotności głównego złoża gazu w Danii – Tyra. Pole Tyra w duńskiej części Morza Północnego jest eksploatowane od ponad 30 lat, ale problemem jest osia-danie dna morskiego. Przebudowa zapewni ciągłą produkcję przy jed-noczesnej ochronie duńskiej infra-struktury Morza Północnego. Podczas dwuletniego przestoju technologia Emerson będzie wspomagać moni-torowanie ciśnienia w obudowie odwiertu jako środek bezpieczeń-stwa. W przypadku niedostępności infrastruktury zasilania i kablowej wymagane jest rozwiązanie bezprze-wodowe i bateryjne. Emerson dostar-czy ponad 200 bezprzewodowych przetworników ciśnienia Rosemount do zainstalowania na czterech plat-formach pionowych. Urządzenia będą przesyłać dane do dwóch niezależ-nych sterowników Emerson DeltaV PK, które zostaną zainstalowane na platformach. Dane będą prezento-wane pracownikom budowlanym na urządzeniach HMI i przekazywane do lądowego punktu monitorowa-nia oraz bazy danych. – Technologia bezprzewodowa Emerson została z powodzeniem wdrożona w apli-kacjach morskich na całym świecie, przyczyniając się do poprawy bez-pieczeństwa ludzi i operacji – mówi Roel van Doren, prezes Emerson Automation Solutions w Europie. FIRMA LENZE MA NOWEGO WICEPREZESA Burkhard Balz został po-wołany na stanowisko starszego wiceprezesa ds. systemów automatyki w Lenze. To kolejny krok firmy w kierunku umac-niania pozycji wiodące-go dostawcy systemów automatyzacji maszyn. – Cieszę się, że zyskujemy doświad-czonego menedżera. Jego wieloletnie doświadczenie i wiedza techniczna w połączeniu z wiedzą marketingową pomogą Lenze zrobić duży krok na dro-dze do zostania kluczowym graczem na rynku automatyki globalnej – ocenia Christian Wendler, dyrektor generalny Lenze. Firma ma ponad 70-letnie do-świadczenie w automatyzacji maszyn i portfolio systemów. – Konsekwentna integracja automatyzacji z technologią napędową i dogłębna znajomość bran-ży przez naszych inżynierów przyczynia-ją się w dużym stopniu do znacznego uproszczenia inżynierii przy jednocze-snym obniżeniu kosztów – mówi nowy wiceprezes.Burkhard Balz pełnił wcześniej funkcję wice-prezesa ds. sprzedaży i marketingu Power & Energy / Industry EMEA w amerykań-skiej grupie przemysłowej SPX Flow. Zajmował też różne stanowiska kie-rownicze w międzynarodowych firmach przemysłowych, w tym w Eaton Corpo-ration i Rockwell Automation. Ma wielo-letnie doświadczenie m.in. w dziedzinie techniki napędowej, a ponadto wnosi bogate doświadczenie zawodowe z ob-szaru sprzedaży, marketingu i rozwoju biznesu. Jest certyfikowanym inżynie-rem technicznym w zakresie przetwa-rzania danych. 912/2019Z BRANŻYCORAZ WIĘCEJ ROBOTÓW TRM WSPIERA STRAŻ GRANICZNĄSieć Badawcza Łukasiewicz – Przemy-słowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP dostarczył taktyczne roboty mio-tane TRM Zespołom Interwencji Spe-cjalnych portów lotniczych w Świdniku k/Lublina i w Bydgoszczy. Bliźniacze konstrukcje służą już na lotniskach w Warszawie, Krakowie i Modlinie. Po-granicznicy od ponad pięciu lat są szkoleni z taktyki wykorzy-stania robotów miotanych TRM w Centrum Szkolenia Straży Granicznej w Kętrzynie. TRM – Taktyczny Robot Miotany – to małe urządzenie do zastosowań wspomagających operacje prowadzone w trudno dostępnym i niebezpiecznym otoczeniu. TRM powstał jako odpowiedź na zagrożenia, jakie niesie ze sobą rozpoznanie terenu i obiektów prowadzone przez jednostki odpowie-dzialne za bezpieczeństwo publiczne. Robot może być wprowadzony do akcji wewnątrz obiektu lub w otwartym te-renie w celu dokonania zdalnego roz-poznania optycznego i nasłuchu z bez-piecznej dla operatora odległości. Utrzymuje pełną sprawność do działania po zrzucie na twarde podłoże z wysokości do 9 m. Więcej informacji na temat TRM, a także innych robotów mobilnych oferowanych przez ŁUKASIEWICZ – Instytut PIAP można znaleźć na stronie www.antyterroryzm.com. ! "# $ % & & INNOWACJE FAULHABER NA MIARĘ LIDERA Firma Dr Fritz Faulha-ber GmbH & Co. KG zajęła pierwsze miejsce w rankingu innowacyj-ności tygodnika biz-nesowego „Wirtschaft-sWoche”, który wyłonił sto najbardziej innowa-cyjnych średnich przed-siębiorstw w Niemczech w 2019 r.W ramach rankingu monachijska firma konsultingowa Munich Strategy zbadała 3500 firm o rocznych przychodach od 10 mln euro do 1 mld euro. Podstawą ostatecznego wybo-ru stu zwycięzców jest „wynik innowacyjny”, w którym dwie trzecie stanowi „siła innowacyjna”, a jedną trzecią – wyniki firmy. – Faulhaber nie tylko jest w stanie zarządzać niezwy-kle złożonym portfolio produktów w celu produkcji zgodnej z wymaganiami klienta, ale także ustanawia nowe standardy w dziedzinie kultury innowacji. Firma włącza swoich pracowni-ków w procesy innowacji i co roku wdraża ponad 2000 pomy-słów zgłaszanych przez personel – podkreśla dr. Sebastian Theopold, założyciel i partner Munich Strategy.Faulhaber to niezależna, rodzinna grupa firm z siedzibą w Schönaich w niemieckim kraju związkowym Badenia-Wir-tembergia – jednym z najsilniejszych regionów przemysło-wych w Europie w zakresie zaawansowanych technologii. '% ()LEAN & GREEN MANAGEMENT AWARD DLA FESTOEnergooszczędne łańcuchy wartości, które obniżają koszty i zwiększają trwałość procesów biznesowych, stanowią ważny element strategii zakładów produkcyjnych Festo i są wdrażane we wszystkich fabrykach firmy na świecie. Nacisk na takie dzia-łanie został potwierdzony nagrodą Lean & Green Management Award przyznaną Globalnemu Centrum Produkcyjnemu w Sofii za wdrożenie tzw. podejścia OPEX (doskonałości operacyjnej) w organizacji przepływu wartości oraz w świetle osiągniętych wyników. – Nagroda stanowi wyraz uznania wspólnych wysił-ków wszystkich pracowników w naszej lokalizacji. To pokazuje, że jesteśmy na dobrej drodze, aby stać się idealną organizacją przepływu wartości – stwierdza Kalin Dobrev, dyrektor opera-cyjny w branży elektroniki i napędów w Bułgarii. Niezbędne zasoby w całym łańcuchu wartości i odpowiedzialność za pro-dukcję niektórych grup rodzin produktów zostały rozdzielone między autonomiczne zespoły w fabryce.Nagrody Lean & Green Management Award zostały w tym roku wręczone po raz ósmy. Pierwszy etap oceny kandydatów jest przeprowadzany na podstawie kwestionariuszy. Finalna ocena jest dokonywana po przeprowadzeniu tzw. „Lean & Green Assessment” w zakładach wyłonionych we wcześniej-szym etapie finalistów. ' Next >