Studenckie misje rakietowe i balonowe
REXUS BEXUS Logo. Copyright SNSB
Konkurs ogłoszony 3 września 2013 r. stwarza studentom z państw członkowskich ESA i państw współpracujących możliwość realizacji rakietowych REXUS 17/18 i balonowych BEXUS 18/19 misji eksperymentalnych do górnych warstw stratosfery. Nawet 10 wybranych zespołów studentów zrealizuje swoje eksperymenty podczas misji balonowych (jesienią 2014 r.) lub misji rakietowych (wiosną 2015 r.), które zostaną przeprowadzone na kosmodromie w Centrum Kosmicznym Esrange położonym w Szwecji za północnym kołem podbiegunowym. Zgłoszenia konkursowych projektów organizatorzy przyjmują do 21 października 2013 r.
Fly your experiment to the edge of space
Projekt REXUS/BEXUS (Rocket/Balloon Experiments for University Students) jest programem badań naukowych prowadzonych przez studentów za pomocą rakiet sondażowych i balonów wysokościowych, organizowanym przez Niemiecką Agencję Kosmiczną DLR, Szwedzką Agencję Kosmiczną SNSB i szwedzką państwową firmę Swedish Space Corporation SSC. Dzięki porozumieniu z Europejską Agencją Kosmiczną część szwedzkiego udziału w ładunkach rakiet i balonów jest dostępna dla młodych naukowców z innych krajów europejskich. Eksperci z tych trzech instytucji służą studentom pomocą w organizowaniu ich projektów.
W każdej edycji programu studenci mają do dyspozycji dwie misje rakietowe i dwie misje balonowe. Dotychczas w projekcie wzięło udział ponad 450 studentów, w tym czasie użyto 10 rakiet i 10 balonów, za pomocą których wyniesiono do stratosfery 70 eksperymentów.
Rakiety programu REXUS startują nieregularnie, zwykle wiosną. Pierwsza rakieta wystartowała 4 grudnia 1995 r. i wzbiła się na wysokość 89 km. Rakiety wynoszą zwykle 40 kg ładunku na wysokość 75–90 km. Całość ładunku i eksperymentów powraca na Ziemię. Trasy, jakie przebywa rakieta są krótkie, ale umożliwiają przeprowadzenie 5-minutowych eksperymentów, z czego blisko 2 minuty w warunkach o obniżonej grawitacji.
Balony BEXUS są wypuszczane również z terenu kosmodromu Esrange, zwykle jesienią. Są to helowe balony stratosferyczne typu Zodiac, o objętości 10–12 tysięcy metrów sześciennych. Wraz z gondolą osiągają długość 65–100 metrów. Wynoszą 40–100 kg ładunku na wysokość 20–35 km i czas 2–5 godzin.
Polskie doświadczenia
23 listopada 2010 r., w ramach misji BEXUS 11, balon wyniósł do stratosfery polski eksperyment – Stabilized Camera Observation Platform Experiment (SCOPE), tj. umieszczoną w gondoli balonu ruchomą, stabilizowaną platformę ze zdalnie sterowaną kamerą, służącą do obserwacji powierzchni Ziemi. Przygotowany przez członków Studenckiego Koła Astronautycznego działającego przy Politechnice Warszawskiej, był pierwszym całkowicie polskim eksperymentem wyniesionym na balonie stratosferycznym. Wśród możliwych przyszłych zastosowań wymienia się monitoring miejskiego ruchu ulicznego czy stanu środowiska naturalnego.
Zgłoszenia można nadsyłać do 21 października 2013 r.
Ważne linki:
- strona informacyjna projektu Fly your experiment to the edge of space
- rejestracja do projektu - ESA Education Office's project portal
- warunki udziału w projekcie, kryteria
- lista dokumentów
- REXUS User Manual
- BEXUS User Manual
Informacja opracowana na podstawie materiałów ESA.