Budowa instalacji separacji i płukania piasku – inwestycja oczyszczalni ścieków
Grzegorz Sasinowski print
Firma Automatyka-Pomiary Sterowanie SA była generalnym wykonawcą budowy instalacji oczyszczania piasku pochodzącego z kanalizacji komunalnej oraz deszczowej, znajdującej się na terenie miejskiej oczyszczalni ścieków w Białymstoku. Zastosowana nowa technologia pozwala na pełną automatyzację procesu technologicznego, zapewniając przy tym wysoką niezawodność oraz sprawność całej instalacji.
Kompleksowe usługi z dziedziny automatyki przemysłowej i branży elektrycznej, począwszy od projektu, poprzez produkt, po wdrożenie i serwis – to atrybuty firmy Automatyka-Pomiary-Sterowanie SA z Białegostoku. Firma świadczy również usługi pomiarowe i prowadzi bezpośrednią sprzedaż urządzeń automatyki przemysłowej. Spółka APS zaliczana jest do grupy najbardziej prężnych przedsiębiorstw tej branży na terenie Polski.
W okresie listopad 2013 – wrzesień 2014 firma APS zrealizowała budowę kompleksowej instalacji separacji i płukania piasku na terenie miejskiej oczyszczalni ścieków w Białymstoku. Inwestorem przedsięwzięcia była spółka Wodociągi Białostockie. Firma APS występowała jako generalny wykonawca i lider powstałego na potrzeby realizacji zadania konsorcjum, w pełni wykonując założone cele inwestycyjne oraz jakościowe.
Wspólnie z APS konsorcjum zawiązała spółka REMEX z Białegostoku, która wykonała prace budowlane, sanitarne i mechaniczne. Firma APS, oprócz zadań związanych z reprezentowaniem oraz sprawną koordynacją wszystkich firm zaangażowanych w budowę, odpowiadała również za dostawę urządzeń technologicznych, kompleksowe wykonanie systemu zasilania, oświetlenia, sterowania i nadzoru dla całej nowo wybudowanej instalacji, wraz z uwzględnieniem dołączenia do istniejącego systemu sterowania oczyszczalni ścieków. Zgodnie z dokumentacją projektową główna część technologii separacji piasku została oparta na urządzeniach firmy Huber SE.
O zasadności budowy nowej instalacji separatora piasku rozmawiamy z Markiem Pawełko, kierownikiem Oczyszczalni Ścieków w BiałymstokuJaki był główny powód przeprowadzenia tej inwestycji?
Głównym powodem była śmierć techniczna poprzednich urządzeń oraz fakt, iż poprzednie urządzenia służyły tylko i wyłącznie potrzebom oczyszczalni – poprzedni separator w podstawowym założeniu został wybudowany do tego celu. Odrębnym tematem był problem kanalizacji deszczowej. Przy jej czyszczeniu powstaje duża ilość piasku, wywożonego uprzednio na składowisko odpadów. Dzięki temu, iż istnieją urządzenia, które czyszczą ten piasek, zastosowaliśmy je u siebie i obecnie posiadamy dwie instalacje: pierwsza służy potrzebom oczyszczalni, zaś druga służy do czyszczenia piasku z wozów asenizacyjnych czyszczących kanalizację deszczową.
Czy wybudowana instalacja osiąga zakładaną wydajność?
Pierwotnie zakładaliśmy bardzo dużą ilość piasku pochodzącego z oczyszczalni. W tej chwili jest go znacznie mniej, w związku z tym te urządzenia wybudowane są z nadmiarem i będą służyć przez najbliższe 20 lat. Natomiast ilość piasku z wozów asenizacyjnych jest na poziomie, który zakładaliśmy. Ponadto otrzymywany oczyszczony piasek spełnia wymagania wszystkich norm i przepisów obowiązujących w naszym kraju, które dotyczą piasku oczyszczalnianego i może być stosowany między innymi do rekultywacji innych gruntów.
Czy ma Pan wiedzę, jak dużo tego typu instalacji występuje w innych oczyszczalniach w Polsce?
Występują one praktycznie w każdej oczyszczalni, z wyjątkiem linii dedykowanej do wozów asenizacyjnych, która jest czwartą lub piątą w Polsce. Natomiast jako całość wybudowana w budynku jest to pierwsza instalacja w Polsce, która pracuje również zimą – a biorąc pod uwagę zimy, jakie ostatnio występują w naszym kraju, wozy asenizacyjne muszą pracować bez przerwy.
Założona całoroczna praca instalacji wymagała zastosowania sprawdzonych rozwiązań i zaawansowanych technologicznie urządzeń.
Kluczowym celem przedsięwzięcia była przebudowa i rozbudowa istniejącego punktu separacji piasku.
Zakres przeprowadzonych prac obejmował:
- budowę budynku z urządzeniami technologicznymi do separacji piasku,
- wymianę pomp w pompowni wody technologicznej,
- przebudowę kosza ssawnego w kanale odpływowym,
- budowę dróg dojazdowych,
- budowę niezbędnej infrastruktury technicznej (trasy kablowe, kanały grawitacyjne, rurociągi tłoczne),
- rozbiórkę istniejącego stanowiska do separacji piasku,
- wykonanie systemu zasilania, oświetlenia oraz kompleksowego sterowania i nadzoru dla całej instalacji separacji piasku oraz przepompowni wody technologicznej.
Głównym założeniem optymalnej i zrównoważonej gospodarki piaskiem, pozyskanym w procesie oczyszczania ścieków pochodzących z kanalizacji komunalnej oraz kanalizacji deszczowej, jest odseparowanie od piasku substancji organicznych.
Potrzeba przeprowadzenia tej inwestycji wynikała z wielu istotnych czynników, m.in. ekonomicznych oraz prawnych.
W celu pozyskania praktycznych i precyzyjnych informacji poprosiliśmy o wypowiedź Waldemara Wojcieszka, kierownika serwisu spółki Huber TechnologyCzy tego typu instalacje separacji i płukania piasku, oparte na Państwa technologii, pracują już w Polsce? Jak wydajność instalacji zbudowanej w Białymstoku ma się do innych w kraju?
Instalacje tego typu pracują już między innymi w Łodzi, Lublinie, Płocku, Przemyślu, Gdyni i w Warszawie, w oczyszczalni „Czajka”, także w budynku. Białostocka instalacja wyposażona jest w dwie linie, każda przemieszczająca po trzy tony piasku na godzinę, i jest jedną z większych w kraju. Taką samą wydajność ma instalacja w Krakowie.
W jakim zakresie zastosowana technologia spełnia wymagania prawne dotyczące kryteriów dopuszczenia pozyskanego piasku do ponownego użytku?
Na tę chwilę nie mam informacji o dopuszczeniu do ponownego użytku. Nasze gwarancje dotyczą głównie związków organicznych – nie więcej niż trzy procent strat przy prażeniu. Taki parametr osiągamy na każdej płuczce, niezależnie od tego, czy jest to piasek z piaskownika czy ze studzienek kanalizacyjnych. Jeśli oczyszczalnia chce składować piasek na wysypiskach innych niż niebezpieczne, musi przynajmniej raz w roku wykonać jego kompleksowe badanie.
Do jakich celów może zostać wykorzystany piasek pozyskany w procesie technologicznym?
Zdarza się, że oczyszczalnie zlecają różnego rodzaju ekspertyzy, mające na celu zbadanie przydatności pozyskanego piasku na przykład w rolnictwie.
Jak przebiega proces eksploatacji zastosowanych urządzeń?
W żadnej z uruchomionych instalacji nie było większych problemów eksploatacyjnych. Aktualnie eksploatatorzy mają swoje fora internetowe oraz coroczne spotkania, na których omawiają między innymi problemy eksploatacyjne różnych instalacji. Informacje o nadmiernych problemach eksploatacyjnych instalacji Huber Technlology rozeszłyby się szybko wśród potencjalnych inwestorów i skutkowałyby poszukiwaniem innego dostawcy technologii. Tymczasem dobre opinie o eksploatacji naszych instalacji zaowocowały kolejnymi zamówieniami na dostawę nowych instalacji oraz koncepcje bądź projekty. Aktualnie w fazie rozruchu jest instalacja w Gliwicach, a ponadto opracowywane są projekty bądź koncepcje dla instalacji w Warszawie Południe, Toruniu, Olsztynie, Markach i Łapach.
Jak wspomniano wcześniej, firma APS brała bezpośredni udział w realizacji przedsięwzięcia, wykonując prace z branży elektrycznej oraz AKPiA. W trakcie przeprowadzonych prac wykonano:
- system zasilania wraz z uziomem, połączeniami wyrównawczymi oraz instalacją odgromową budynku separacji piasku,
- trasy kablowe w budynku separacji piasku oraz poza nim,
- rozdzielnię główną budynku separacji piasku oraz związane z nią instalacje: oświetleniową, gniazd wtykowych oraz zasilania urządzeń grzewczych i wentylacyjnych,
- szafę zasilająco-sterowniczą urządzeń technologicznych budynku separacji piasku oraz związane z nią instalacje: zasilające, sterownicze i pomiarowe,
- układ detekcji/sygnalizacji gazów oraz zasilanie/sterowanie związanej z nim instalacji wentylacyjnej w budynku separacji piasku,
- system wizyjny budynku separacji piasku,
- nowe trasy kablowe w budynku pompowni wody technologicznej,
- szafę zasilająco-sterowniczą urządzeń technologicznych pompowni wody technologicznej oraz związane z nią instalacje: zasilające, sterownicze i pomiarowe,
- trasy światłowodowe dla komunikacji budynków: separacji piasku i pompowni wody technologicznej z istniejącym w oczyszczalni systemem sterowania i nadzoru,
- kompleksowy system sterowania, regulacji, wizualizacji oraz nadzoru dla całej instalacji separacji piasku oraz zmodernizowanej pompowni wody technologicznej, wraz z dołączeniem do istniejącego systemu wizualizacji i nadzoru (WinCC) nad pracą oczyszczalni ścieków.
Rozdzielnice zasilające, związane z zasilaniem urządzeń technologicznych instalacji separacji piasku, zostały oparte na rozdzielnicach typu SIKUS 1600 wyprodukowanych w APS.
Główne napędy instalacji separacji piasku są zabezpieczone i sterowane przez zastosowanie modułowego systemu zarządzania pracą silników, tj. systemu SIMOCODE firmy Siemens. Pozostałe urządzenia napędowe oraz pomiarowe są sterowane oraz skomunikowane z systemem sterowania i wizualizacji za pośrednictwem protokołu komunikacyjnego Profibus DP. W tym miejscu warto wspomnieć, iż protokół Profibus DP jest od wielu lat z powodzeniem wykorzystywany jako podstawowa magistrala do sterowania i komunikacji w całej białostockiej oczyszczalni ścieków.
Sterowanie oraz nadzór związany z pracą instalacji separacji piasku oraz pompowni wody technologicznej zrealizowano w oparciu o sterowniki firmy Siemens S7-300 z CPU 315-2DP. Na potrzeby lokalnej wizualizacji na elewacji szafy sterowniczej instalacji separacji piasku oraz na elewacji szafy zasilająco-sterowniczej pompowni wody technologicznej zabudowano graficzne, dotykowe panele operatorskie.
O przybliżenie kulis realizacji inwestycji poprosiliśmy Mirosława Murawskiego, dyrektora technicznego APSJak przebiegała organizacja i koordynacja pracy na budowie?
Organizacyjnie wyglądało to w ten sposób, iż raz w tygodniu odbywały się narady. W tych naradach brali udział przedstawiciele inwestora, inspektorzy nadzoru budowlanego, przyszli użytkownicy budowanych urządzeń, kierownicy budowy poszczególnych branż oraz przedstawiciel lidera konsorcjum, pełniący rolę koordynatora całej inwestycji, w mojej osobie.
Jakie były największe trudności podczas realizacji inwestycji?
Budowa przebiegała bez większych problemów, o czym świadczy fakt, iż została zakończona w założonym czasie, jak również poszczególne etapy budowy były realizowane zgodnie z ustalonym harmonogramem. Jednak w trakcie budowy niektóre rozwiązania projektowe nie wytrzymały zderzenia z rzeczywistością. W związku z tym projektanci, którzy opracowywali tę instalację technologiczną, na bieżąco uwzględniali uwagi oraz nanosili poprawki.
Jakie były największe wyzwania w trakcie realizacji inwestycji?
Z uwagi na wykonywanie wszystkich prac na czynnie pracującym obiekcie podstawowym wyzwaniem było utrzymanie w ruchu całej oczyszczalni ścieków. Oczywiście dosyć ciekawą sprawą był też sam rozruch linii separacji oraz przeprowadzanie badań, których wyniki okazały się bardzo dobre, potwierdzając wysoką wydajność zabudowanych urządzeń.
Dbając o jak najlepszą jakość wykonanych prac, po przeprowadzonym ruchu próbnym, a następnie po pierwszym miesiącu eksploatacji instalacji, wykonano badania piasku oczyszczonego według wytycznych wymienionych w obowiązującym rozporządzeniu (Dz.U. 2013 poz. 38). Wyniki badań potwierdziły zakładaną wysoką sprawność instalacji separacji piasku.
Wszystkie prace, jak również całość inwestycji, zostały przeprowadzone w założonym terminie.
Firma Automatyka-Pomiary-Sterowanie SA po raz kolejny zaprezentowała wysoki stopień zaangażowania w realizację powierzonych zadań oraz profesjonalizm podczas ich wdrażania. Dzięki sprawnej koordynacji przedsięwzięcia ze strony lidera konsorcjum oraz zaangażowaniu spółki REMEX, przedstawicieli inwestora, użytkownika i inspektorów nadzoru, a także dobrej współpracy z dostawcą technologii firmą Huber Technology z Warszawy, powstał zaawansowany technologicznie produkt, spełniający wysokie wymagania inwestora.
source: "Automatyka" 9/2015