Zero wypadków i szkód

Bezpieczeństwo oznacza ochronę obsługi, wyposażenia i środowiska przed potencjalnymi zagrożeniami. Jaką koncepcję bezpieczeństwa proponuje Siemens, czym ona się charakteryzuje?

Skupiając się na ochronie w automatyce przemysłowej Siemens proponuje koncepcję bezpieczeństwa Safety Integrated, oferując wszechstronne portfolio układów sterowania, napędów oraz aparatury łączeniowej, które spełnia wszelkie wymagania stawiane bezpieczeństwu funkcjonalnemu maszyn i systemów.

Safety Integrated umożliwia łatwą integrację systemów bezpieczeństwa w standardowych układach sterowania, dzięki czemu możemy zaproponować korzyści zarówno dla producentów maszyn, jak i użytkowników. Safety Integrated to nie tylko linia rozwiązań oferująca produkty i funkcje. Siemens oferuje również szerokie wsparcie w zakresie projektowania aplikacji oraz usługi serwisowe.

Różne gałęzie przemysłu mają różne wymagania dotyczące standardów bezpieczeństwa. W jaki sposób Siemens jest im w stanie sprostać?

Niezależnie od tego jakie zadanie należy wykonać Safety Integrated pozwala na łatwą i szybką realizację bezpiecznych i wydajnych maszyn. Liczba komponentów, które posiadamy w swojej ofercie, jest w stanie sprostać każdej aplikacji. Przykładowo w maszynach z lokalnym systemem sterowania funkcje bezpieczeństwa realizowane są za pomocą przekaźników bezpieczeństwa oraz certyfikowanych hybrydowych układów rozruchowych. Z kolei w maszynach z globalnym systemem sterowania stosowane są programowalne przekaźniki bezpieczeństwa. W maszynach i systemach z rozproszonymi czujnikami bezpieczeństwa i elementami wykonawczymi, wykorzystywane są systemy sieciowe, zgodne ze standardem komunikacyjnym ASIsafe i PROFIsafe, zaś w maszynach sterowanych globalnie z dużą liczbą wejść i wyjść oraz rozbudowanymi wymaganiami dotyczącymi funkcji bezpieczeństwa stosowane są sterowniki SIMATIC fail-safe.

Wśród produktów Firmy możemy znaleźć grupę produktów zapewniających maksymalne i zintegrowane bezpieczeństwo. Jakie to są produkty i co je wyróżnia?

Produkty z rodziny SIMATIC umożliwiają spełnienie wymagań konkretnych aplikacji dzięki możliwości zastosowania rozwiązań certyfikowanych do kategorii PLe/SIL 3. Sterowniki SIMATIC fail-safe łączą funkcjonalność zwykłego sterownika oraz sterownika dedykowanego do realizacji funkcji bezpieczeństwa. Dodatkowo PROFIsafe, który jako pierwszy standard komunikacyjny uzyskał zgodność z PN-EN 61508, pozwala na komunikację standardową i bezpieczną z wykorzystaniem jednej magistrali. PROFIsafe może być łatwo wdrożony w związku z możliwością wykorzystania istniejącej architektury. PROFIsafe używa protokołów PROFINET i PROFIBUS. Możliwe jest osiągnięcie kategorii PL e lub SIL 3. Następnie napędy Sinamics ze zintegrowanymi funkcjami bezpieczeństwa umożliwiają łatwą realizację projektów bezpieczeństwa. Transfer sygnałów związanych z bezpieczeństwem może być realizowany poprzez standardowe magistrale komunikacyjne, co dodatkowo zmniejsza złożoność i kosztowność połączeń.

Wraz z rozwojem techniki programowalnych układów sterowania stało się możliwe realizowanie w tej technologii również systemów bezpieczeństwa. Aby urządzenie mogło być uznane za dopuszczone do realizacji układów sterowania bezpieczeństwem maszyn, zgodnie z wymaganiami przyjętymi w UE musi spełniać szereg warunków, w tym ograniczenie dostępu do parametrów dla osób nieuprawnionych, mechanizm zapamiętywania wprowadzonych zmian czy odpowiednią architekturę sprzętu. Co Siemens proponuje swoim odbiorcom w tym zakresie?

Rozwiązania związane z bezpieczeństwem funkcjonalnym, oferowane przez firmę Siemens, spełniają wszystkie konieczne normy międzynarodowe, które dziś są „state of the art” w zakresie technologii bezpieczeństwa. Wszystkie urządzenia i funkcje są certyfikowane przez instytucje właściwe dla danej dyrektywy UE. Bezpieczeństwo informacji, a więc ograniczenie dostępu do parametrów czy stemple czasowe to wymagania stawiane systemom bezpieczeństwa przez aktualne normy. Siemens dodatkowo oferuje proste i intuicyjne narzędzia uruchomieniowe, na przykład Sinamics Starter, które dodatkowo pozwalają automatycznie generować dokumentację systemu bezpieczeństwa.

W procesie redukcji ryzyka maszyny, zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 12100-2, nacisk kładziony jest na konstrukcję bezpieczną samą w sobie. W praktyce jednak całkowite wyeliminowanie ryzyka w ten sposób nie jest możliwe. Jakie środki bezpieczeństwa należy wówczas zastosować?

Stosowanie środków technicznych powinno być produktem oceny przeprowadzonej zgodnie z wymaganiami normy PN-EN ISO 12100. W zależności od aplikacji i występującego ryzyka można stosować środki sterowania, które pozwalają na zmniejszenie ryzyka wywołanego ruchomymi elementami maszyn. Dostępnych jest wiele funkcji między innymi zatrzymanie kategorii 0, 1 i 2. ograniczenie prędkości i kontrola pozycji. Nieodłącznym elementem systemu bezpieczeństwa jest jednostka logiczna. Siemens proponuje w tym zakresie przekaźniki MSS lub sterowniki programowalne F-CPU.

Siemens jako partner w zakresie bezpieczeństwa wspiera klientów produktami i systemami oraz dostarcza niezbędnej wiedzy na temat obowiązujących standardów i regulacji w tym zakresie. O czym powinien wiedzieć i na jakie wsparcie może liczyć odbiorca, by zoptymalizować bezpieczeństwo maszyn oraz zminimalizować ryzyko?

Jako partner w sprawach bezpieczeństwa nie tylko oferujemy produkty i systemy, ale również kompetentnie pomagamy przestrzegać międzynarodowych norm i przepisów – oferujemy szkolenia z zagadnień związanych z bezpieczeństwem, przykłady gotowych aplikacji oraz certyfikowane produkty. Przykładem jest nasze narzędzie programowe Safety Evaluation Tool, które pomaga korzystać z norm PN-EN 62061 i PN-EN ISO 13849-1
i ułatwia weryfikację założeń bezpieczeństwa. To sprawdzone przez TÜV narzędzie on-line szybko i bezpiecznie prowadzi przez obliczenia niezawodnościowe funkcji bezpieczeństwa oraz wspiera wyznaczanie poziomu SIL/PL dla poszczególnych łańcuchów funkcji bezpieczeństwa – od specyfikacji struktury systemu do wyboru komponentów.

Tak czy inaczej najważniejsza jest minimalizacja ryzyka. Jak powinno to wyglądać krok po kroku?

Zaczynamy od oceny ryzyka, następnie redukujemy to ryzyko (środki techniczne), przeprowadzamy walidację (potwierdzenie zapewnienia zgodności z wymaganiami), dokumentujemy całość i na końcu musimy pamiętać o monitorowaniu, gdyż każdy producent po wypuszczeniu produktu na rynek jest zobowiązany do jego obserwowania i analizowania pod kątem ewentualnych ukrytych wad.

Klub Paragraf 34, którego jest Pan wiceprezesem, powstał w odpowiedzi na potrzebę wypełnienia luki informacyjnej pomiędzy wiadomościami o charakterze prawnym a danymi katalogowymi, dotyczącymi produktów służących do zrealizowania układu sterowania bezpiecznym zatrzymaniem maszyny – możemy przeczytać w opisie stowarzyszenia. Z czyjej inicjatywy powstało to służące wymianie informacji w środowisku osób zawodowo związanych z bezpieczeństwem maszyn pracujących w przemyśle stowarzyszenie i jakie stawia przed sobą cele?

Stowarzyszenie zostało zarejestrowane w marcu 2011 roku. Jednak działaliśmy już dużo wcześniej jako nieformalna grupa osób skupiona w Klubie Paragraf 34. W tamtym czasie nie zdawaliśmy sobie sprawy, jak ważna jest forma działalności. Działalności, która od samego początku nie była nastawiona na komercyjne zyski. Dopiero w pewnym momencie okazało się, że sama strona internetowa, wokół której skupiała się działalność klubu już nie wystarczy i wtedy zostało założone stowarzyszenie. Była to inicjatywa czterech osób: Marka Trajdosa, moja, Andrzeja Poznańskiego i Wojciecha Szczepki. Później do tej idei zostali przekonani ludzie, dla których sprawy bezpieczeństwa technicznego również były ważne. Należy tutaj wymienić profesora Tadeusza Missalę i profesora Marka Dźwiarka, którzy swoją wiedzą i autorytetem wsparli działania klubu, a później i stowarzyszenia.

Celem statutowym stowarzyszenia jest: „ […] krzewienie wiedzy i podnoszenie kwalifikacji zawodowych w zakresie szeroko pojętego bezpieczeństwa maszyn, urządzeń i procesów przemysłowych”. Cel ów realizowany jest poprzez różnego rodzaju działalność. W ciągu kilku lat działalności udało się zorganizować siedem poważnych konferencji naukowo-technicznych i wydać szereg publikacji, które dziś można znaleźć jako ważne pozycje na niejednym biurku polskiego inżyniera. Realizacja celu statutowego nie byłaby możliwa bez udziału sponsorów. Wśród nich należy wymienić firmę Siemens, która w Polsce wyznacza kierunki rozwoju w zakresie zapewniania wiarygodności układów związanych z bezpieczeństwem funkcjonalnym.

Wiesław Monkiewicz – Absolwent Wydziału Elektrotechniki Politechniki Gdańskiej oraz studiów MBA w Warszawie. W latach 2003-2005 inżynier sprzedaży w firmie Eaton, obecnie pracownik Siemens Polska. Odpowiedzialny m.in. za:

• tworzenie strategii sprzedaży i rozwoju
• kształtowanie relacji z kluczowymi klientami
• opracowanie kompleksowych planów i programów dla wybranych produktów

źródło: Automatyka 1-2/2015