Automatyka budynkowa

Na co dzień prawie każdy z nas ma do czynienia w mniejszym lub większym stopniu z komponentami związanymi z automatyką budynkową – zarówno w miejscu zamieszkania, jak i w pracy oraz budynkach użyteczności publicznej.

Inteligentny budynek

Należy zastanowić się nad tym, jakie kryteria musi spełniać budynek, aby można było mu nadać miano inteligentnego. Niewątpliwie musi być wyposażony w czujniki zbierające informacje dotyczące jego bieżącego stanu, stanu wszelkich instalacji, warunków środowiskowych panujących w jego wnętrzu, jak i na zewnątrz. Dzięki ich obecności możliwy staje się pomiar bieżących parametrów, rozpoznawanie ludzi i obiektów, wykrywanie potencjalnych zagrożeń oraz rejestracja zdarzeń. Niezbędna jest również obecność elementów wykonawczych sterowanych elektrycznie. Ponadto potrzebny jest system, którego zadaniem jest sterowanie elementami wykonawczymi na podstawie wskazań czujników i dostosowywanie wszelkich ustawień do bieżących warunków środowiskowych. Dzięki jego istnieniu możliwe jest sterowanie mediami, kontrolowanie dostępu oraz zwalczanie zagrożeń. Miano inteligentnego zobowiązuje do tego, aby działanie systemów wykonawczych było uzależnione od aktualnych preferencji użytkowników. Budynek inteligentny to taki, w którym uzyskuje się wysoki komfort, bezpieczeństwo i optymalną funkcjonalność, a koszty jego utrzymania i użytkowania są dużo mniejsze niż w przypadku standardowych obiektów.

Czujniki w automatyce budynkowej

Do prawidłowej regulacji systemów automatyki budynkowej konieczne jest dokonywanie niezbędnych pomiarów. Umożliwiają to różnego rodzaju czujniki. Dzięki nim możliwa jest ocena stanu budynku, a w konsekwencji odpowiednie sterowanie elementami wykonawczymi.

Jednym z typów sensorów używanych głównie w przypadku instalacji grzewczo – wentylacyjnych są czujniki temperatury oraz wilgotności. Ich podstawowym zastosowaniem jest pomiar aktualnej temperatury i wilgotności w poszczególnych pomieszczeniach, strefach, na konkretnych obiektach. Często stosuje się również czujniki ciśnienia, używane w szczególności do kontroli prawidłowej pracy kotłów, pomp i sprężarek.

Systemy automatyki budynkowej mogą również służyć sterowaniu oświetleniem obiektu. W tym przypadku wykorzystywane są dedykowane czujniki naświetlenia, ale również sensory wykrywające otwarcie drzwi oraz czujniki ruchu i obecności. Wśród tych ostatnich można znaleźć wersje podtynkowe i natynkowe, ścienne i przystosowane do montażu na suficie, o różnym kącie detekcji ruchu, różnym promieniu wykrywania oraz maksymalnej wysokości, na której mogą być montowane, aby były w stanie wykryć ruch w danym pomieszczeniu. Często można łączyć takie czujniki w systemy master/slave. Do wykrywania ruchu w polu widzenia w zależności od konkretnego modelu mogą służyć mikrofale, ultradźwięki lub podczerwień. Na rynku dostępne są komponenty, które mogą samodzielnie załączać oświetlenie i takie, które przekazują sygnały sterujące do dedykowanego sterownika automatyki budynkowej. Podczas doboru czujnika ruchu należy zwrócić uwagę na warunki temperaturowe, w których będzie pracował. Przedstawicieli wszystkich kombinacji parametrów wspomnianych wyżej można znaleźć przykładowo w ofercie firmy Astat. Jednym z ciekawszych modeli oferowanych przez Astat jest produkt firmy Esylux – czujnik ruchu i obecności w wersji mini, przystosowany do montażu podtynkowego na suficie, o kącie detekcji 360°, zasięgu sięgającym 8 m, wysokim stopniu ochrony IP65, mogący pracować w temperaturze –25 °C do 50 °C, działający w technologii podczerwieni, posiadający możliwość zdalnej konfiguracji z użyciem pilota IR.

Do czujników automatyki budynkowej można również zaliczyć komponenty działające w systemach zabezpieczających domowników lub użytkowników obiektów przed niepożądanymi zdarzeniami. Do wspomnianych systemów należą przykładowo czujniki tlenku węgla umieszczane w pomieszczeniach narażonych na skutki potencjalnych rozszczelnień instalacji kominkowych lub gazowych. Innymi sensorami służącymi zabezpieczeniu osób są czujniki dymu oraz zalania. Te mogą pomóc we wczesnym ostrzeganiu o pożarze lub zalaniu. Przykładowych przedstawicieli tego typu można znaleźć w ofercie firmy ABB. Moduł czujnika dymu STD-W1.1 charakteryzuje się bezprzewodową komunikacją ze sterownikiem centralnym i jest wyposażony w baterię o żywotności 10 lat. Detektor zalania STD-W5.1A wykrywa obecność wody. Minimalnym wykrywanym poziomem cieczy jest 1 mm. Detektor składa się z modułu interfejsu oraz sondy. Nadzorująca jednostka centralna zapewnia możliwość programowania interwału nadzoru.

Innym przykładem są czujniki sygnalizujące przepięcie czy asymetrie napięcia. Te zabezpieczają użytkowników obiektów przed potencjalnymi awariami związanymi z uszkodzeniami instalacji elektrycznych oraz pozwalają bardzo szybko zlokalizować ewentualną usterkę. Przykładowym czujnikiem asymetrii jest produkt firmy Zamel CAM-11. Zabezpiecza on urządzenia zasilane trójfazowo przed uszkodzeniem w przypadku zaniku jednej fazy lub asymetrii napięć fazowych. Opóźnienie zadziałania oraz histereza zapewniają odporność na krótkotrwałe wahania napięć, zaś możliwość zasilania z dowolnej fazy czyni urządzenie w pełni funkcjonalnym.

Na co zwrócić uwagę przy wyborze systemu automatyki budynkowej? Artur Pollak, Prezes Zarządu, APA Group Kluczem jest uzbrojenie budynku w systemy, które nie będą działały przeciwsobnie i wykorzystamy ich pełny potencjał. Muszą też posiadać funkcje redundancji sterowania (możliwość sterowania lokalnego, zabezpieczenie przed nieprawidłowym działaniem urządzeń) oraz odpowiedni poziom bezpieczeństwa danych w magistralach. Nowoczesne systemy charakteryzują się również tzw. totalną integracją, potrafią pobierać dane z różnych źródeł (IoT). Wszystko po to, aby sztuczna inteligencja szybko się uczyła oraz sprawnie i bez zakłóceń zarządzała budynkiem. Faza projektowania systemu jest często bagatelizowana. Panuje przeświadczenie, że projekt można przekleić z innego obiektu, bo tam wszystko się sprawdziło. To niestety nie jest słuszne rozwiązanie. Tak samo jak w przypadku samochodów, nie każdy rodzaj i model jest dla każdego użytkownika. My zalecamy podejście projektowe i zwracanie szczególnej uwagi na personalizację systemu. Musimy dokładnie wiedzieć kto będzie korzystał z budynku i jaki jest długoterminowy plan jego funkcjonowania. O ile w małych, jednorodzinnych obiektach stawia się na komfort i zarządzanie wszystkimi systemami za pomocą jednej aplikacji, o tyle w obiektach użytkowych nowoczesne systemy charakteryzują się możliwością nadawania praw dostępu do obsługi dla różnych klas użytkowników. Jak w systemach bankowych, gdzie jedna osoba może przeglądać saldo, ale zupełnie inna posiada prawo do autoryzacji przelewów.

Systemy HVAC

W automatyce budynkowej często można spotkać się z określeniem systemów HVAC. Pochodzi ono od angielskich słów heating, ventilation, air conditioning, czyli ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji. Są to systemy mające za zadanie zapewnić odczucie komfortu wśród osób przebywających w poszczególnych pomieszczeniach budynku. Zatem zdecydowana większość budynków jest wyposażona w elementy klasyfikowane jako podzespoły HVAC. Instalacje grzewcze (H) zapewniają dostarczanie energii cieplnej kompensującej jej ubytki związane z różnicą temperatur wewnątrz i na zewnątrz budynku. Instalacje wentylacyjne (V) zapewniają odpowiednią wentylację pomieszczeń, wpływając na komfort i bezpieczeństwo ich użytkowników. Jednoczesną regulację temperatury i wilgotności wewnątrz budynków zapewniają instalacje klimatyzacyjne (AC).

Systemy automatyki budynkowej na podstawie pomiaru temperatury, wilgotności i jakości powietrza oraz znajomości pożądanych przez użytkowników warunków środowiskowych zapewniają za pomocą dedykowanego systemu zarządzania odpowiednie sterowanie urządzeniami wykonawczymi, tj. klimatyzatorami, wentylatorami, dmuchawami, grzejnikami i nagrzewnicami. Budynki mogą być obsługiwane przez instalacje centralne lub kilka instalacji lokalnych. Wyższość tych drugich polega na niezależności działania, a tym samym awaria jednego systemu nie odcina całego budynku od ogrzewania, wentylacji czy klimatyzacji. Należy jednak pamiętać o konieczności zapewnienia niezależnych źródeł mediów oraz o odpowiednim zaprojektowaniu instalacji.

Duże znaczenie ma przeznaczenie pomieszczeń obsługiwanych przez instalacje HVAC, stopień i częstotliwość ich użytkowania. Dlatego też częstokroć duże budynki są dzielone na strefy. Kryteria podziału mogą być różne np. ekspozycja strefy na stronę świata, kondygnacja, obecność urządzeń generujących energię cieplną. Inaczej należy regulować temperaturę oraz wilgotność w pomieszczeniach biurowych użytkowanych przez część dnia, a inaczej w magazynie, w którym warunki środowiskowe powinny być niezmienne przez całą dobę. Podobnie korzystnie jest wydzielić w wielokondygnacyjnym domu strefy poddasza, pięter i parteru, bo na każdej kondygnacji warunki są znacząco różne od siebie.

Urządzeniami wykonawczymi systemów HVAC są między innymi różnego rodzaju siłowniki i zawory. W zależności od bieżących potrzeb są one sterowane w taki sposób, aby wyregulować temperaturę i wilgotność wewnątrz budynku. Wspomniane komponenty pozwalają na regulację przepływu oraz całkowite otwieranie i zamykanie obwodów.

Do systemów HVAC zalicza się komponenty, które są źródłami ciepła lub chłodu, czyli gorącego lub zimnego powietrza lub wody. Są to między innymi wentylatory, piece, kotły i pompy ciepła. Do ich sterowania wykorzystywane są przetwornice częstotliwości. Jednym z przykładów dedykowanych do instalacji HVAC przetwornic częstotliwości jest przetwornica VLT HVAC Drive FC 102, znajdująca się w ofercie firmy Danfoss. Można ją zainstalować na zewnątrz budynku – może pracować w temperaturze od –25 °C do 50 °C, a jej obsługa może odbywać się zdalnie za pomocą dedykowanego panelu. Opisywaną przetwornicę wyróżnia mnogość obsługiwanych protokołów komunikacyjnych, które czynią ją uniwersalną.

Również w ofercie firmy Siemens można wyszukać dedykowaną do systemów HVAC przetwornicę częstotliwości G120P. Również w tym przypadku łatwo jest znaleźć modele, które można zamontować na zewnątrz budynku i będą w stanie pracować nawet w temperaturze sięgającej 60 °C. Wskazane przetwornice charakteryzują się modułową budową, mnogością obsługiwanych protokołów komunikacyjnych oraz możliwością wykrywania różnego rodzaju zdarzeń, tj. zablokowanie pompy lub wentylatora, przeciążenie silnika czy przecieki.

Regulacja oświetlenia

Częstym zadaniem stawianym systemom automatyki budynkowej jest sterowanie oświetleniem budynku. Oświetlenie powinno służyć komfortowi użytkownika, ale również przyczyniać się do osiągnięcia przez niego poczucia bezpieczeństwa. Ważnym aspektem powinno być dążenie do tego, aby system oświetlenia był możliwie jak najbardziej energooszczędny. Oprócz korzyści dla środowiska przekłada się to również na realne oszczędności finansowe. Można wyróżnić dwa typy oświetlenia – wewnętrzne i zewnętrzne. Kluczowe jest osiągnięcie stanu, w którym konkretne strefy czy pomieszczenia zostaną oświetlone z pożądanym natężeniem w odpowiednim momencie na niezbędny czas.

Do zbierania informacji z otoczenia mogą posłużyć różnego rodzaju czujniki. W zależności od preferencji i potrzeb należy dobrać odpowiedni zestaw, który w pełni pozwoli na sterowanie oświetleniem zgodnie z preferencjami użytkowników budynku. W omawianym przypadku zastosowanie znajdują wspomniane już wcześniej czujniki naświetlenia, otwarcia drzwi, ruchu i obecności. W przypadku systemów oświetleniowych urządzeniami wykonawczymi są oprawy oświetleniowe ze źródłem różnego typu.

Ważny jest dobór odpowiedniej strategii sterowania oświetleniem. Można bazować tylko na informacji o obecności oraz ruchu użytkownika i w zależności od bieżącego stanu załączać, podtrzymywać i wyłączać oświetlenie w danych pomieszczeniach. Inna strategia dołącza do tego zmienną w postaci bieżącej intensywności światła dziennego. Wpływa ona na natężenie oświetlenia, które jest załączane w pomieszczeniach. W strefach bez dostępu światła dziennego użytkowanych w ściśle określonych porach doby dobrą strategią może okazać się załączanie i wyłączanie oświetlenia zgodnie ze zdefiniowanym wcześniej harmonogramem. Taka strategia może sprawdzić się przykładowo w halach produkcyjnych. Innym sposobem jest dynamiczne zadawanie parametrów oświetlenia przez użytkownika za pomocą dedykowanych komponentów lub interfejsów graficznych umieszczanych na panelach dotykowych, tabletach czy komputerach. Ostatnia ze strategii pozwala na bieżący wpływ użytkownika na system oświetlenia, na dostosowywanie jego działania do jego aktualnych preferencji. Wadą przyjęcia tej strategii jest konieczność dokonywania ustawień przez użytkownika.

Ochrona mienia

Systemy automatyki budynkowej znacząco wpływają na stopień ochrony mienia. Można wyróżnić dwie grupy źródeł niebezpieczeństwa, przeciw którym projektuje się i wdraża systemy i instalacje chroniące mienie.

Jedną z takich grup są czynniki pochodzenia ludzkiego, tj. dewastacja, kradzież, napad. Przed pierwszą grupą chronią systemy alarmowe pracujące na bazie sygnałów otrzymywanych z czujników ruchu, obecności, otwarcia okien i drzwi. Dane wejściowe mogą być również pozyskiwane za pomocą kamer. W skład systemów zabezpieczających przed niepożądaną działalnością ludzką wchodzą również instalacje domofonowe, które zabezpieczają mienie przed nieautoryzowanym dostępem oraz systemy kontroli dostępu. Te ostatnie zapewniają kontrolę nad sposobem migracji użytkowników wewnątrz budynku, rejestrują ich każdą zmianę położenia oraz regulują prawa dostępu do różnych części budynku. Urządzeniami wykonawczymi opisywanych systemów są sygnalizatory świetlne oraz dźwiękowe. Ponadto wsparciem mogą posłużyć teleinformatyczne systemy powiadamiania służb ochrony o nieautoryzowanych wejściach na teren chronionego obiektu. Wsparciem służą również rolety antywłamaniowe, które mogą oprócz bezpieczeństwa służyć jako dodatkowy element regulujący temperaturę i oświetlenie wewnątrz budynku.

W skład drugiej grupy wchodzą zdarzenia niewywołane bezpośrednio czynnikiem ludzkim. Są to między innymi skutki awarii wszelkiego rodzaju instalacji – przede wszystkim wodnych i elektrycznych. Zagrożeniem dla mienia może stać się przykładowo wyciek z instalacji wodnej spowodowany korozją lub złym sposobem montażu złączek. Awarie instalacji elektrycznych mogą wywołać straty materialne, ale narażają również na niebezpieczeństwo utraty zdrowia i życia. Przed takimi sytuacjami mogą ochronić systemy powstałe na bazie wspomnianych już wcześniej czujników zalania, pożaru, dymu czy przepięcia. Do omawianej grupy czynników należy zaliczyć również tlenek węgla, który śmiertelnie zagraża użytkownikom budynku. Budynek wyposażony w instalacje gazowe czy kominkowe powinien być bezwzględnie wyposażony w system wczesnego ostrzegania przed wystąpieniem tego groźnego związku.

Na granicy obu rodzajów czynników znajduje się ryzyko pożaru, który może być spowodowany bezpośrednio przez działalność człowieka lub przez czynnik niezależny wprost od niego. Wykrywanie pożaru jest o tyle ważne, że może zapobiec utracie zdrowia lub życia użytkowników obiektu, ale również dużym stratom materialnym. System przeciwpożarowy powinien zapewniać szybkie odcięcie urządzeń wykonawczych od źródła zasilania z pominięciem urządzeń nimi sterujących. Ponadto wykrycie pożaru powinno implikować jak najszybsze powiadomienie odpowiednich służb ratunkowych, tj. straży pożarnej, pogotowia elektrycznego, pogotowia gazowego o zaistniałym zdarzeniu i uruchomienie systemów ostrzegawczych dla osób przebywających w budynku np. w postaci syren dźwiękowych czy sygnalizatorów świetlnych. Doskonałym uzupełnieniem systemów przeciwpożarowych są tryskacze, systemy wentylacyjne oraz systemy automatycznego otwierania okien, które mogą zostać uruchomione bezpośrednio po wykryciu zagrożenia. Podczas projektowania systemów bezpieczeństwa należy zwrócić uwagę na możliwość szybkiego, najlepiej automatycznego, udrożnienia dróg ewakuacyjnych np. poprzez odryglowanie odpowiednich drzwi.

Na które URZĄDZENIA STOSOWANE W AUTOMATYCE WARTO zwrócić uwagę? Andrzej Sokołowski, kierownik sprzedaży OEM w dziale napędów elektrycznych VLT i VACON Danfoss Poland Sp. z o.o. W układach automatyki budynkowej szczególną uwagę warto zwrócić na przetwornice częstotliwości. Głównym powodem zastosowania tych urządzeń jest płynna regulacja wydajności. Dzięki zmianie prędkości obrotowej przetwornica częstotliwości zapewnia dynamiczne i optymalne dopasowanie układu napędowego do zapotrzebowania na energię, zgodnie z zadanym wydatkiem. Ten sposób regulacji daje duży potencjał oszczędności energii, co przekłada się na obniżenie kosztów eksploatacji. Istotne są cechy i funcje przetwornic: wysoka sprawność, praca z silnikami o różnej konstrukcji i zasadzie działania, dedykowane funkcje HVAC i zabezpieczeń silnika, niski poziom emisji zakłóceń, dopasowanie do wymagań BMS w zakresie liczby i rodzaju sygnałów oraz typu zastosowanego protokołu komunikacyjnego. Danfoss wdrożył w przetwornicach VLT i VACON funkcje wspierające eksploatację – Condition Based Monitoring oraz Remote Monitoring. Pierwsza z nich zapewnia ciągłe monitorowanie stanu układu napędowego, w szczególności: uzwojeń stojana silnika, profilu obciążenia a nawet drgań. Druga jest usługą serwisową, dzięki której dane z przetwornicy – parametry pracy, alarmy, trendy, zużycie energii, profil obciążenia i inne – przekazywane są do chmury. Użytkownik może zdefiniować parametry, które chce monitorować. W oparciu o ich analizę może uzyskać zdalną diagnostykę i pomoc techniczną. Dane w chmurze są dostępne niezależnie od działania BMS. Połączenie obu funkcji zwiększa niezawodność i bezpieczeństwo eksploatacji całego systemu, zapewniając dodatkowe wymierne korzyści finansowe.

Kontrola zużycia mediów

Jedną z zalet stosowania elementów automatyki budynkowej jest możliwość kontrolowania zużycia mediów. Wspomniane działanie może przyczynić się do wprowadzenia usprawnień zmierzających do oszczędności. Przez kontrolę zużycia należy rozumieć nie tylko obecność urządzeń pomiarowych, ale również stosowanie różnorodnych czujników oraz systemów analizujących, przetwarzających oraz prezentujących pozyskane dane.

System kontroli ma zazwyczaj charakter rozproszony. Przez media należy rozumieć wodę, energię elektryczną, ciepłą wodę służącą do ogrzewania, gazy techniczne czy sprężone powietrze. Do urządzeń pomiarowych należą wodomierze, ciepłomierze, gazomierze, liczniki energii elektrycznej. Do pełnej kontroli zużycia potrzebna jest bieżąca analiza stanu poszczególnych elementów instalacji. Do tego celu służą różnego typu czujniki.

Przykładowym urządzeniem znajdującym zastosowanie w kontrolowaniu zużycia mediów jest ogranicznik mocy zwany potocznie „strażnikiem mocy”. Jest to komponent, który zapobiega ewentualnym przekroczeniom wartości mocy chwilowej pobieranej przez odbiorcę energii. Jego głównym zadaniem jest unikanie płacenia kar za przekroczenia tej wartości, służy on również do zbierania aktualnych danych na temat poboru, które mogą posłużyć do analizy zużycia energii elektrycznej w budynku.

Przykładowy ogranicznik mocy zamówionej można znaleźć w ofercie firmy Astat. Kompleksowe zarządzanie energią elektryczną zapewniają takie jego funkcje, jak: śledzenie przebiegu poboru mocy, informacja o prognozowanym możliwym przekroczeniu, sterowanie za pomocą wyjść stykowych poborem mocy, rejestracja danych i możliwość ich prezentacji na ekranie komputera. Funkcje charakterystyczne dla strażnika mocy posiada również programowalny sterownik węzła cieplnego SWC oferowany przez firmę Sabur. Oprócz gotowej aplikacji do obsługi takich węzłów dysponuje również funkcjonalnościami informującymi użytkownika o przekroczeniu mocy zamówionej, pobranej mocy i zużyciu energii w ciągu doby, średniej dobowej temperaturze zewnętrznej oraz odczytywanej z liczników ciepła.

Sterowniki

Ważnym elementem każdego systemu automatyki budynkowej jest sterownik. W zależności od zastosowanej koncepcji sterowania, sterownik programowalny może obsługiwać jedno pomieszczenie, kilka pomieszczeń lub cały budynek. Podczas doboru odpowiedniego modelu należy zwrócić uwagę na liczbę i charakter wejść oraz wyjść, możliwości komunikacji, skalowalność, modułowość, prostotę i intuicyjność sposobu parametryzacji, ilość, rodzaj i możliwości parametrów, które można w łatwy sposób modyfikować oraz intuicyjność oprogramowania, które wspomaga proces uruchamiania systemu automatyki. Ważna może się również okazać możliwość monitorowania, konfigurowania i programowania zdalnego.

Przykładowy dedykowany dla automatyki budynkowej sterownik można znaleźć w ofercie firmy Phoenix Contact. Modułowy sterownik ILC 2050 BI wyróżnia się skalowalnością, bogactwem obsługiwanych protokołów komunikacyjnych oraz możliwością zdalnego monitorowania i programowania.

Za kolejne przykłady mogą posłużyć dedykowane dla systemów wentylacji sterowniki VMA16 i VMA18 firmy Johnson Controls. Można je konfigurować i uruchamiać z użyciem interfejsu Bluetooth. Mają specjalny algorytm ciągłej adaptacji regulatora, minimalizujący tym samym konieczność manualnych interwencji. Ponadto do dyspozycji jest bogata gama gotowych do wykorzystania programów sterujących. Opcjonalnie mogą zostać wyposażone w przetworniki ciśnienia.

Z kolei w ofercie firmy Wago można znaleźć sterowniki KNX IP. Wspomniana rodzina sterowników charakteryzuje się wysoką wydajnością, możliwością kopiowania danych na kartę SD, w celu ich archiwizacji lub przygotowania kopii zapasowej na wypadek awarii lub podczas serwisowania systemu.

Oprogramowanie

Istotną rolę w systemach automatyki budynkowej pełni oprogramowanie, dzięki któremu można dokonywać parametryzacji oraz konfiguracji. Dzięki odpowiednim algorytmom można personalizować sposób działania podsystemów automatyki, kontrolować przebieg wszystkich procesów oraz archiwizować dane, które mogą potem posłużyć jako materiał do analizy i korekcji algorytmów sterowniczych. Podczas doboru odpowiedniego systemu należy zwrócić uwagę na zastosowane komponenty, intuicyjność oprogramowania, ilość i rodzaj gotowych funkcji oraz parametrów. Wpływa to w sposób znaczący na czas programowania, a tym samym koszt uruchamiania danego systemu automatyki.

Jedną z propozycji z zakresu dedykowanego dla automatyki budynkowej oprogramowania przedstawia w swojej ofercie firma Beckhoff. Chodzi o bibliotekę TwinCAT HVAC, której funkcjonalność jest dużo szersza niż wskazuje na to jej nazwa. Bloki funkcyjne biblioteki zapewniają, oprócz obsługi urządzeń HVAC, łatwe i intuicyjne oprogramowanie cyklów oświetlania, ochrony przed słońcem czy systemów kontrolujących jakość powietrza.

Również firma Schneider Electric przedstawia w swojej ofercie propozycje obejmujące oprogramowanie dedykowane do automatyki budynkowej. Jedną z nich jest zintegrowany system zarządzania budynkiem o nazwie EcoStruxure Building Operation. Umożliwia on monitorowanie, pomiary oraz optymalizację pracy instalacji technicznych budynku. Można go zintegrować z systemem kontroli dostępu o nazwie EcoStruxure Secutiry Expert.

Firma Wago oferuje swoim kontrahentom dedykowane do aplikacji typu HVAC makra. Umożliwiają one szybką parametryzację, dają możliwość szybkiego wykorzystania wcześniejszych rozwiązań do kolejnych aplikacji. Ponadto są podstawą do oszczędności czasu i środków przy uruchamianiu systemów automatyki budynkowej, pozwalają na uniknięcie wielu etapów procesu programowania.

Wizualizacja i obsługa

W dobie nieustanego rozwoju urządzeń mobilnych warto, aby system automatyki budynkowej był kompatybilny z tego typu urządzeniami, zarówno na etapie konfiguracji, jak i podczas późniejszego użytkowania. Bardzo wygodną formą obsługi systemów automatyki jest korzystanie z wizualizacji dostępnych na tabletach i smartfonach. Przy doborze odpowiedniego rozwiązania należy zwrócić uwagę na prostotę obsługi, rodzaj dostępnych funkcjonalności oraz intuicyjność obsługi aplikacji, która może być uruchomiana na urządzeniu mobilnym. Aplikacja zazwyczaj składa się z kilku sekcji. Jedną z nich jest sekcja wizualizująca aktualne parametry środowiskowe. Kolejną jest sekcja, za pomocą której można zadawać pożądane wartości wielkości fizycznych, czas zadziałania poszczególnych urządzeń oraz włączać i wyłączać na bieżąco poszczególne komponenty systemu. Dobrze, jeżeli aplikacja wskazuje również na usterki, ostrzega przed zbliżającymi się awariami oraz sygnalizuje występowanie różnego typu zagrożeń.

Podsumowanie

Automatyka budynkowa to bardzo dynamicznie rozwijająca się dziedzina automatyki. Każdy z nas na co dzień ma styczność z jej elementami. Coraz więcej nowoczesnych budynków jest w nie wyposażonych. Dzięki temu użytkownicy budynków mogą z nich korzystać w sposób komfortowy oraz dopasowywać sposób działania różnych systemów i instalacji do swoich bieżących preferencji. Oprócz produktów ogólnego przeznaczenia, w ofertach firm działających w branży automatyki można znaleźć komponenty i różnego rodzaju propozycje dedykowane dla automatyki budynkowej. W obliczu rosnącego zapotrzebowania na nowoczesne, komfortowe, energooszczędne i jak najbardziej bezobsługowe systemy i instalacje w budynkach, naturalnym wydaje się fakt, że oferta dedykowanych urządzeń i rozwiązań będzie przez producentów i dystrybutorów automatyki stale poszerzana. 

źródło: Automatyka 11/2020