Łączniki linkowe i czujniki zbiegania taśmy firmy .steute – nowości 2010

Tylko ostatni miesiąc przyniósł informacje o dwóch wypadkach związanych z zapaleniem się pyłu węglowego w krajowych elektrociepłowniach wykorzystujących węgiel kamienny. Takie i podobne, niekiedy bardzo tragiczne w skutkach, wydarzenia coraz częściej skłaniają odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy personel do zastanowienia się nad modernizacją istniejących instalacji elektrycznych i zastosowaniem aparatury w wykonaniu przeciwwybuchowym. W przypadku nowych inwestycji stało się to już właściwie standardem.

Konieczne jest zatem wyznaczenie i wyraźne rozgraniczenie stref o wysokim i niskim zagrożeniu wybuchem, co przekładać się będzie z kolei na zastosowanie odpowiedniej aparatury łączeniowej, zgodnie z obowiązującą Dyrektywą ATEX. Niestety, aparatura taka nie jest tania, w związku z czym zwykła oszczędność wygrywa niekiedy z rozsądkiem i stąd do wypadku już niedaleko. Istnieją jednak sposoby ograniczenia kosztów.

Więcej wersji – większa elastyczność

Firma .steute wyszła naprzeciw oczekiwaniom klientów i jest teraz w stanie zaoferować swoje urządzenia w trzech, czterech, a nawet pięciu (!) wykonaniach, w zależności od miejsca, w jakim mają one pracować. Pozwala to na precyzyjne dopasowanie wersji do danej aplikacji, ze szczególnym uwzględnieniem aspektów kosztowych i technicznych (m.in. montażowych). Z tego względu urządzenia podzielono na pięć podgrup:

1. Wersja standardowa, przeznaczona do pracy poza strefami zagrożonymi wybuchem gazów lub pyłów, charakteryzująca się określonym stopniem ochrony (IP65 lub IP67), zwykle bez  przewodu przyłączeniowego.
2. Wersja 3D, przeznaczona do pracy w strefie 22, gdzie zagrożenie wybuchem pyłów jest stosunkowo niewielkie. Nowością są wprowadzone do oferty urządzenia bez przewodu przyłączeniowego (!) – umieszczony w obudowie moduł zestyków ma przyłącza śrubowe. Dostępne są nadal starsze wersje, wyposażone w kabel o określonej przez odbiorcę długości. Trzeba podkreślić, że wersja 3D” jest niewiele droższa niż wykonanie standardowe.
3. Wersja 3G/3D, przeznaczona do pracy w strefach 2 i 22 – zagrożonych w niewielkim stopniu wybuchem pyłów lub/i gazów. Urządzenia w takim wykonaniu są wyposażone standardowo w przewód przyłączeniowy. Także i w tym przypadku ich cena jest tylko nieznacznie wyższa niż wersji standardowej.
4. Wersja przeznaczona do pracy w strefach 1 i 21, gdzie zagrożenie wybuchem pyłów i/lub gazów jest wysokie. Urządzenia z tej grupy są standardowo wyposażone w przewód przyłączeniowy. Cena takiego wykonania odbiega już znacznie od wersji standardowej ze względu na konieczność spełnienia bardzo wysokich wymagań jakościowych i certyfikacyjnych.
5. Wersja przeznaczona do pracy pod ziemią, w kopalniach zagrożonych wybuchem metanu. W ubiegłym roku zakończone zostały prace nad czterema łącznikami w takim wykonaniu, dobiegł też końca proces ich certyfikacji; obecnie trwa wprowadzanie tych produktów na polski rynek.

Wykonania 3D – zalety

Jak pokazuje praktyka, w polskich warunkach dość często mamy do czynienia ze strefą 22, w której to występuje stosunkowo niewielkie zagrożenie wybuchem pyłów. Strefy takie spotyka się m.in. w zakładach przeróbczych węgla kamiennego, elektrociepłowniach korzystających z tego surowca, ale też m.in. w młynach przemysłowych, przemyśle drzewnym itd. I właśnie z myślą o takich miejscach firma .steute wprowadziła kilka lat temu do produkcji urządzenia w wykonaniu 3D.

Główną zaletą są tu bardzo atrakcyjne ceny, jednak problemem od samego początku stanowił fakt, że łączniki były wyposażane standardowo w przewód przyłączeniowy. Wymagało to przeważnie dokupowania skrzynek rozgałęźnych, również w wykonaniu przeciwwybuchowym, co częściowo niwelowało korzyści płynące z zastosowania stosunkowo niedrogich łączników, a także przyczyniało się do utrudnienia ich montażu.

Aby temu zaradzić, firma .steute rozpoczęła produkcję łączników bez kabla, z zabudowanym modułem zestyków z przyłączami śrubowymi. W praktyce pozwala to na zastosowanie kabla o dowolnej długości, przycinanego z bębna. W przypadku niektórych urządzeń uzyskanie zgodności z normami ATEX wymagało zastosowania wzmocnionej pokrywy, aby zapewnić wymaganą przepisami odporność na udary mechaniczne. Nowe rozwiązania wprowadzone do oferty to m.in. łączniki linkowe zatrzymania awaryjnego serii EEx ZS 73 S… -3D (fot. 1) oraz EEx ZS 75 S… - 3D, a także czujniki zbiegania taśmy serii EEx ZS 73 S… - 3D oraz EEx ZS 75 S… -3D.

Modyfikacje techniczne – nowe możliwości

W związku z wyższymi wymaganiami dotyczącymi systemów zatrzymania awaryjnego, coraz więcej przedsiębiorstw decyduje się na stosowanie redundantnych obwodów bezpieczeństwa. Aby było to możliwe, łączniki stosowane w systemach zatrzymania awaryjnego muszą mieć co najmniej dwa zestyki rozwierne. Firma .steute dostarczała dotychczas w tańszych wykonaniach jedynie wersje dwuzestykowe: z dwoma zestykami rozwiernymi lub z jednym rozwiernym i jednym zwiernym.

W pierwszym przypadku brakowało użytkownikom lub projektantom dodatkowego zestyku zwiernego (wykorzystywanego m.in. do sygnalizacji), a w drugim przypadku niedostępny był drugi zestyk rozwierny, wykorzystywany w redundantnych obwodach bezpieczeństwa. Obecnie dostępne są już łączniki z trzema zestykami – dwoma rozwiernymi i jednym zwiernym, co eliminuje całkowicie dotychczasowe ograniczenia. Z trzema zestykami oferowane są łączniki linkowe serii ZS 73 S (oraz EEx ZS 73 S… -3D), łączniki linkowe serii ZS 71 (fot. 2) oraz czujniki zbiegania taśmy serii ZS 73 SR (oraz EEx ZS 73 SR… -3D). Co więcej, wymienione łączniki w wersji Ex dostarczane są bez kabla.

Kolejne modyfikacje zostały wprowadzone w czujnikach zbiegania taśmy. Do oferty wszedł zupełnie nowy typ, o oznaczeniu ZS 73 SR 1S/1Ö UE-VD (fot. 3).

Jego cechy charakterystyczne to zróżnicowany moment przełączania zestyków (zestyk zwierny zamyka się po przechyleniu dźwigni urządzenia o 10°, zestyk rozwierny natomiast otwiera się po przechyleniu dźwigni urządzenia o 20°) oraz zastosowanie dodatkowej sprężyny, która powoduje, że dźwignia łącznika powraca samoczynnie do pozycji spoczynkowej, gdy tylko taśma przenośnika powróci na właściwy tor. Wyłącznik jest wyposażony ponadto w przycisk „reset”, wymuszający wizytę technika po awaryjnym zatrzymaniu przenośnika, spowodowanego zbieganiem taśmy. Dostępna jest też wersja bez resetowania.

W pierwszych miesiącach 2010 r. rozpocznie się sprzedaż sprężyn kompensacyjnych, współpracujących z łącznikami linkowymi, wyposażonych w łańcuszek stalowy o odpowiedniej długości, zapobiegający nadmiernemu rozciągnięciu sprężyny i jej trwałemu odkształceniu. Ułatwi to znacznie montaż urządzeń, z pominięciem dotychczasowych metod ograniczania skoku sprężyn.

Nowe typy w ofercie – na najtrudniejsze warunki

W 2009 roku oferta .steute została uzupełniona o dwa nowe urządzenia – łącznik linkowy zatrzymania awaryjnego „heavy-duty” o oznaczeniu ZS 90 S… (fot. 4) oraz czujnik zbiegania taśmy ZS 90 SR… Urządzenia te zostały opracowane z myślą o zastosowaniu w bardzo trudnych warunkach środowiskowych, takich jak ekstremalne wartości temperatury, występowanie substancji agresywnych czy duże ryzyko uszkodzeń mechanicznych. Obudowa urządzeń jest wykonana z duroplastu, a wszystkie elementy metalowe ze stali nierdzewnej.

W 2010 roku ofertę uzupełniły kolejne wersje tych urządzeń, przeznaczone tym razem do pracy w strefach zagrożonych wybuchem pyłów i/lub gazów (1 i 2 oraz 21 i 22). Noszą one oznaczenie odpowiednio EEx ZS 90 S… (fot. 5) oraz EEx ZS 90 SR… (czujnik zbiegania taśmy). Urządzenia te wyposażone są standardowo w przewody przyłączeniowe o określonej przez odbiorcę długości. Obudowy łączników różnią się od wersji standardowej kolorem – zamiast pomarańczowe są czarne.  

.steute Polska
al. Wilanowska 321, 02-665 Warszawa
tel. 0 22 843 08 20, fax 0 22 843 30 52
e-mail: info@steute.pl
www.wylaczniki-linkowe.pl
www.steute.pl