Co ma wspólnego Inżynier 4.0 z człowiekiem renesansu?

W ostatnim czasie coraz więcej mówi się o Przemyśle 4.0 – idei będącej odpowiedzią na dynamiczne zmiany technologiczne, które dzieją się z dnia na dzień, tu i teraz, na naszych oczach. XVIII wiek zrewolucjonizowała maszyna parowa, XIX wiek – napęd elektryczny, XX wiek – elektronika i technologie informatyczne IT, a co niesie nam teraźniejszość? Druga dekada XXI wieku w przemyśle to generowanie, transfer i przetwarzanie wielkich zbiorów danych, integracja świata wirtualnego i fizycznego, nowe materiały i wreszcie nieznane dotąd technologie wytwarzania. Kluczem do poznania istoty idei Przemysłu 4.0 jest jednak zrozumienie, że sama automatyzacja procesów nie jest jeszcze rewolucyjna, rewolucyjna jest dopiero umiejętność przekucia możliwości, jakie niosą nowoczesne technologie na nowe, niespotykane dotąd modele biznesowe. Dlatego tak ważne jest budowanie pomostów między światem inżyniera, biznesmena i użytkownika. Kluczem do rozwoju Przemysłu 4.0 jest więc człowiek – Inżynier 4.0.

Jakie kompetencje powinien mieć współczesny inżynier?

Inżynier 4.0 jest otwarty na zmiany i różnorodność, zarówno w kontaktach z ludźmi jak i w zadaniach, które realizuje. Posiada umiejętność wywierania wpływu, która pozwala mu skutecznie komunikować się nie tylko z innym inżynierem, ale także z osobami, które używają języka biznesowego i nietechnicznego.

Inżynierowie (3.0 i 4.0) nie różnią się na poziomie kompetencji technicznych – to trzon umiejętności każdego inżyniera, znaczące różnice odnajdziemy dopiero na poziomie kompetencji miękkich. Kompetencje te jeszcze do niedawna postrzegane jako „nieinżynierskie”, nabierają obecnie coraz większego znaczenia. Sami inżynierowie czują, że umiejętności miękkie są im niezbędne by skutecznie realizować swoje obowiązki.

Z badań przeprowadzonych przez Akademię ASTOR wynika, że prawie 50% badanych inżynierów wskazało na rozwój kompetencji miękkich, jako istotny element w ich rozwoju, a inżynierowie zdają sobie sprawę z tego, iż ograniczanie się w rozwoju tylko do specjalizacji w swojej dziedzinie już nie wystarcza.

Otoczenie technologiczne zmienia się w dzisiejszych czasach bardzo szybko, a przy takiej dynamice zmian cechą, która powinna być nieodzowna dla inżyniera poza wiedzą specjalistyczną jest zdolność do adaptowania się do nowych warunków. Nie wystarczy tu jednak umiejętność szybkiego uczenia się, ale przede wszystkim otwartość na nowości i INNOWACJE.

Inżynier powinien się ciągle rozwijać, podążać za trendami w swojej dyscyplinie, także być otwartym na inne, często dopiero powstające specjalizacje, które będą wymagały rozwijania nowych umiejętności. Zbieranie danych z różnych źródeł i umiejętność takiego ich przeanalizowania i przetworzenia, aby na ich podstawie wyciągać wnioski niezbędne do podjęcia decyzji – ta INTERDYSCYPLINARNOŚĆ to nowa kompetencja, która wymaga od inżyniera umiejętności poruszania się w świecie cyfrowym oraz wykorzystywania narzędzi Big Data.

W dobie globalizacji konieczną kompetencją inżyniera jest ZNAJOMOŚĆ JĘZYKÓW OBCYCH. Biegłe opanowanie języka angielskiego wydaje się w obecnych czasach naturalne i bezwzględnie wymagane od inżynierów. A to dlatego, że stał się on językiem nauki i wszystkie publikacje oraz specyfikacje techniczne tworzone są w języku angielskim. Coraz częściej też inżynierowie pracują w międzynarodowych zespołach projektowych i bez tej umiejętności nie mogą realizować swoich zadań.

Model pracy cały czas się zmienia. Inżynierowie nie pracują już zamknięci w jednym pokoju, w stałych zespołach. Zespoły, w których pracują, budowane są pod konkretne projekty i w związku z tym inżynier pracuje w zmiennym otoczeniu. Dlatego na pierwszy plan wysuwają się KOMPETENCJE INTERPERSONALNE. Szczególnie ważna okazuje się umiejętność skutecznego komunikowania się. Współczesny inżynier potrzebuje porozumiewać się na wielu płaszczyznach, wykorzystując różne kanały komunikacyjne. Nasze badanie pokazało, że wielu inżynierów ma problemy ze skutecznym komunikowaniem się, a co za tym idzie przekonywaniem innych do swoich pomysłów i koncepcji. Jest to dla inżynierów bardzo pożądana kompetencja, gdyż zdają sobie sprawę z tego, że skuteczne przekazywanie swoich myśli pozwala na oszczędność czasu, przez co znacznie zwiększa efektywność ich pracy. Od inżyniera oczekujemy umiejętności przekazywania wiedzy osobom spoza kręgu swojej specjalizacji, coraz ważniejsza jest skuteczna komunikacja między inżynierem a menedżerem a także między inżynierem a użytkownikiem, który ma prawo nie rozumieć nomenklatury technicznej. Zadania Inżyniera 4.0 są bardzo różnorodne, od nadzorowania procesami produkcyjnymi, przez dostarczanie danych do decyzji biznesowych, zarządzanie projektami, szukanie innowacyjnych rozwiązań i przekonywanie do ich wdrożenia, aż do konsultacji i sprzedaży wypracowanych rozwiązań. Skuteczna komunikacja pozwala na lepsze zrozumienie oczekiwań klienta (wewnętrznego i zewnętrznego) oraz pełniejsze zaspokojenie jego potrzeb. Okazuje się, że w szybko zmieniającym się świecie nowych technologii wymaganiem jest patrzenie na cały proces, a nie tylko na wąski obszar swojej specjalizacji. Dlatego dopiero interdyscyplinarność i szerszy horyzont pozwalają na osiąganie sukcesu w pracy inżyniera.

Kolejnym wyzwaniem jest UMIEJĘTNOŚĆ PRACY PROJEKTOWEJ oraz podejmowania decyzji, bez których trudno jest zrealizować projekt z powodzeniem, a przecież coraz częściej inżynierowie z członków zespołu projektowego stają się kierownikami projektu – to naturalna ścieżka rozwoju inżyniera. Tutaj pojawia się także cała gama KOMPETENCJI MENEDŻERSKICH, jakże ważnych dla zakończenia projektu z sukcesem Począwszy od umiejętności słuchania, przez budowanie relacji, negocjacje, zarządzanie zmianą czy umiejętne i etyczne wywieranie wpływu.

Z powyższych rozważań wyłania się wizja Inżyniera 4.0 – człowieka renesansu łączącego w sobie umiejętności techniczne i humanistyczne, budującego mosty między światem cyfrowym i fizycznym. Nasuwają się pytania – czy nie szukamy ideału, czy nie przypisujemy cech wybitnej jednostki do całej grupy zawodowej? Jesteśmy przekonane, że poznanie oczekiwań i zadań stojących przed każdym z nas otwiera wiele możliwości, buduje świadomość i konieczność samorozwoju, a tym samym pozwala nam konsekwentnie i wytrwale budować swój zawodowy wizerunek inżyniera kreującego nie tylko rozwiązania przemysłowe, ale także rozwijającego się, jako człowiek.

Inżynier 3.0

Inżynier 3.0 to logiczna, analityczna i systematyczna osoba, która działa według procedur. Ma wrodzoną potrzebę poprawnego wykonywania zadań i koncentrowania się raczej na zagadnieniach, niż na ludziach. Potrafi współpracować z ludźmi, ale tylko w zespole, który zna. Nie lubi zmian i nowych sytuacji. Pracuje od początku do końca w sposób spokojny, rozważny, oraz posiada umiejętność doprowadzania spraw do końca. Jest osobą bardzo uważną, uprzejmą, zorganizowaną, przewidywalną i metodyczną.

Inżynier 4.0

Inżynier 4.0 to otwarta i aktywna osoba, która lubi różnorodność, zarówno w zakresie kontaktów z ludźmi, jak i wykonywanych zadań. Ma zdolność komunikowania innym bardzo technicznych/szczegółowych informacji z entuzjazmem i optymizmem, czym wzbudza u słuchaczy pozytywne odczucia odnośnie idei, którymi się dzieli. Przywiązuje dużą wagę do szczegółów i dąży do perfekcji. Zapewnia wysoką jakość wykonywanej pracy i przestrzeganie norm. Stosuje się do zasad i procedur.

www.astor.com.pl/industry4

źródło: Automatyka 6/2018