Numer 6/2015

O 50-letniej historii Przemysłowe­go Instytutu Automatyki i Pomiarów PIAP, patencie na sukces w świecie przemysłu, a także związkach nauki z biznesem, z dr. inż. Janem Jabłkow­skim, dyrektorem Przemysłowego Instytutu Automatyki i Pomiarów PIAP rozmawia Urszula Chojnacka.

Do najczęściej robotyzowanych technologii wytwarzania należą procesy łączenia i cięcia, jed­nak do najbardziej złożonych systemów wytwarzania zalicza­ją się zrobotyzowane systemy montażowe. Wiele wymogów niesie ze sobą również roboty­zacja obsługi maszyn. Artykuł przybliża szczegóły robotyzacji wymienionych procesów.

Przywykliśmy już do powszech­nie niemal stosowanych w róż­nych gałęziach przemysłu robotów przemysłowych. Ro­botyzacja jednak, jak każda zmiana w przedsiębiorstwie produkcyjnym, ma swoje oczy­wiste bariery, tak technologicz­ne czy organizacyjne, jak i eko­nomiczne.

O robotach współpracujących z człowiekiem, rozwiązaniach technologicznych i zagadnieniach związanych z bezpieczeństwem rozmawiamy z Enrico Krog Iversenem, prezesem firmy Universal Robots.

Współczesny przemysł stawia niesamowicie wysokie wyma­gania wszystkim dostawcom. Szczególnie wyśrubowane są oczekiwania wobec firm, które dostarczają rozwiązania z zakresu robotyki. Jednym z częstych rozwiązań stoso­wanych na liniach produkcyj­nych są roboty przemysłowe, które zdobywają coraz więk­szą popularność w polskich fa­brykach. Jednocześnie z roku na rok rosną wymagania wo­bec nich, ponieważ każdy chce produkować więcej, mniejszym kosztem i w krótszym czasie. Dlatego nieodłącznym elemen­tem robotów stają się dodatki, które mają im zastępować ludzkie zmysły, pozwalając w ten sposób na wykorzystanie 100 proc. ich możliwości.

Szybki manipulator z funkcjonal­nością robota do swobodnego przemieszczania w przestrzeni 3D zapewnia precyzyjne pozy­cjonowanie przy jednoczesnej bardzo dużej dynamice ruchu, umożliwiającej uzyskanie do 150 cykli roboczych na minutę. W połączeniu z bardzo sztywną strukturą kinematyczną piramidy i systemem sterowania ze spe­cjalizowanym sterownikiem ro­botów, manipulator gwarantuje wysoką dokładność pozycjono­wania dynamicznego i statycz­nego. Manipulator EXPT jest idealny dla zadań pick&place, sortowania i paletyzacji oraz aplikacji nakładania kleju, sma­ru, farby itp.

Coraz większy nacisk na zakłady produkcyjne branży metalowej sprawia, że automatyzacja bazująca na wykorzystaniu robotów staje się nieodzowna. Wymagania stawiane niezawodnemu systemowi robotycznemu do spawania są bardzo różne i stanowią nie lada wyzwanie pod względem kompleksowości.

W centrum szkoleniowym firmy Stäubli Robotics do demonstracji szerokiego potencjału zastosowań robotów wykorzystywane są moduły sieciowe z portami IO-Link i czujnikami IO-Link firmy Balluff. Interfejs IO-Link umożliwia łatwe łączenie nawet bardzo złożonych aplikacji do poziomu sterownika przy użyciu standardowego przewodu, wbudowanego w tym przypadku w robota. Umożliwia on również szybkie wdrożenie układu, a w razie potrzeby natychmiastowe wprowadzanie zmian.

Szybko zmieniające się procesy produkcyjne oraz ciągły wzrost wydajności linii produkcyjnych, w połączeniu z dużą zmiennością wytwarzanego asortymentu, stawiają coraz większe wymagania systemom sortowania, pakowania i paletyzacji produktów. Chwytak z napędem serwoelektrycznym LEG 760 firmy SCHUNK to optymalne rozwiązanie w systemach paletyzacji i pakowania.

178 132 – tyle robotów prze­mysłowych wdrożono na świe­cie w 2013 r., osiągając tym samym rekordowy, trzykrotnie wyższy niż 20 lat temu, wy­nik w historii robotyki – wyni­ka z raportu World Robotics 2014 opracowanego przez IFR Statistical Department. Pozwala to zauważyć, że ro­boty przemysłowe są coraz częściej używane w przed­siębiorstwach produkcyjnych, co z pewnością usprawnia produkcję i podnosi bezpie­czeństwo w zakładach. Jest to szczególnie ważne w miejscach, w których zachodzą takie procesy, jak np. spawa­nie czy zgrzewanie punktowe. Roboty przemysłowe produko­wane przez Comau Robotics, oprócz wymienionych wyżej aplikacji, znajdą swoje miejsce także w wielu innych zastosowaniach.

Automatyzacja takich proce­sów, jak lutowanie czy nakła­danie kleju lub pasty zwiększa wydajność procesów produk­cyjnych i przekłada się na więk­sze dochody przedsiębiorstwa. Firma WObit proponuje syste­my mechatroniczne dostoso­wane do wymagań aplikacji, a także roboty przemysłowe, do kompleksowej realizacji zło­żonych zadań.

O jakości połączeń spawanych decydują: przygotowanie łączonych detali, ustawienie procesu i prowadzenie palnika. W stanowiskach zrobotyzowanych trajektoria ruchu palnika jest ustalana na etapie programowania robota. W wielu przypadkach, szczególnie przy łączeniu elementów konstrukcji o znacznych gabarytach, trajektoria ta musi być modyfikowana przy kolejnej zmianie detali spawanych, jak też w trakcie procesu. Dostępne rozwiązania, bazujące na różnych typach systemów sensorycznych, umożliwiają zmianę trajektorii robota w trakcie spawania, czyli w trybie on-line, w zależności od zmian położenia i geometrii detali i palnika.

W perspektywie najbliższych kilku lat zdecydowana większość urządzeń, którymi posługujemy się na co dzień, ma być na stałe podłączona do sieci. Raport OECD na temat internetu rzeczy szacuje, że w 2020 r. na stałe do sieci może być przyłączonych 500 miliardów różnych urządzeń, w tym 50 miliardów urządzeń mobilnych. Z jakimi wyzwaniami prawnymi wiąże się tak dynamiczne zwiększenie obecności internetu w naszym życiu?

Pracodawca odpowiadający za zakład produkcyjny jest zobowiązany przepisami prawa do zapewnienia ochrony przed zagrożeniami związanymi z narażeniem pracowników na hałas. Hałasem określamy każdy niepożądany dźwięk, który może być uciążliwy, albo szkodliwy dla zdrowia pracownika, lub zwiększać ryzyko wypadku przy pracy.

W poprzednim artykule przybli­żona została procedura zatwier­dzania norm oraz ich aktualiza­cji. Teraz, zgodnie z obietnicą, przejdziemy do sukcesywnego przybliżania obecnie obowiązu­jących aktów normatywnych dla obszaru automatyki i robotyki, z uwzględnieniem najnowszych prac prowadzonych na polu nor­malizacji. Zaczynamy od bez­pieczeństwa użytkowania oraz bezpieczeństwa funkcjonalnego.

Początek stosowania urzą­dzeń M2M sięga roku 1971, kiedy to Theodore G. Paraskevakos opracował urządzenie po­trafiące odczytać numer telefonu dzwoniącego. Znacząco ułatwi­ło to komunikację między urzą­dzeniami łączącymi się w ten sposób, a metoda ta była zaląż­kiem stworzenia usługi Caller ID. Pierwsze technologie komu­nikacji komórkowej miały małą przepustowość w porównaniu z połączeniami przewodowymi, a opóźnienia były czasami więk­sze niż kilka sekund. Nowe stan­dardy komunikacyjne, takie jak HSPA, uatrakcyjniły możliwość stosowania modemów komórko­wych, ale nowa technologia LTE to prawdziwy przełom w komu­nikacji komórkowej.

Pod nazwą Blue e+ Rittal wpro­wadza na rynek całkowicie nową generację klimatyzato­rów – to milowy krok w kwestii ekonomiczności. Poza znacznie wyższą efektywnością energe­tyczną w porównaniu z do­tychczasowymi rozwiązaniami urządzenia zaskakują także ela­stycznością, bezpieczeństwem i obsługą. Dostawca systemów szaf sterowniczych ponownie podkreśla swoje aspiracje do bycia liderem technologii klima­tyzacji systemowej.

Higieniczne zawiasy nierdzew­ne serii GN 139.5 z wbudowa­nym wyłącznikiem bezpieczeń­stwa to nowa propozycja firmy Elesa+Ganter. Są one odpo­wiedzią na potrzeby rynku ma­szyn spożywczych i farmaceu­tycznych oraz ich restrykcyjne wymagania związane z higieną i bezpieczeństwem urządzeń.

Ugruntowaną przez lata pozycję na rynku dostawców nowocze­snych rozwiązań automatyki Beckhoff zawdzięcza nowator­skiej technologii PC-based. Bę­dąc pionierem w zakresie tego typu systemów, firma wyznaczy­ła jednocześnie trend na rynku, znajdując licznych naśladowców. Potwierdza to słuszność obra­nego szereg lat temu kierunku i jednocześnie zmusza do podej­mowania nowych wyzwań, aby wciąż być o kilka kroków przed konkurencją. Obecnie w ofercie Beckhoff jest wiele produktów potwierdzających, że wciąż jest to główny obszar jej specjaliza­cji, a zakres aplikacji, w których można wykorzystać te urządze­nia jest praktycznie nieograni­czony.

Ruchy obrotowe w maszynach mogą być problematyczne, szczególnie w przypadku pracy wężów i przewodów w jednym systemie. Aby chronić i bezpiecznie prowadzić przewody oraz węże, igus rozszerzył asortyment systemów zasilania ruchów obrotowych o twister band w wersji „heavy duty”. Nowy twisterband HD jest jeszcze bardziej wytrzymały, kompaktowy i zoptymalizowany do ruchów obrotowych.

Technologia produkcji płasz­czowych czujników tempera­tury, wdrożona i opanowana przez firmę Guenther już kilka­naście lat temu, stanowi jeden z najbardziej zaawansowanych technicznie sposobów produk­cji tych elementów.

Kolejna edycja targów w Ha­nowerze przeszła do historii. Firma steute prezentowała wiele nowości, z czego znacz­na część to urządzenia w wy­konaniu przeciwwybuchowym. Co niezwykle ważne, do sprze­daży wprowadzone zostały urządzenia bezprzewodowe w wykonaniu Ex, z zaimple­mentowaną technologią radio­wą sWave.

Artykuł został poświęcony po­równaniu pracy silnika syn­chronicznego EURA EVPM z silnikiem indukcyjnym asyn­chronicznym pod kątem pobo­ru mocy.

Firma Festo obchodziła w dniach 23–24 kwietnia 25-lecie działalności w Polsce. Uroczystości odbywały się w Centrum Nauki Kopernik oraz na Zamku Królewskim w Warszawie.

Tegoroczne targi Hannover Mes­se potwierdziły to, co jest coraz bardziej widoczne w ostatnich latach: automatyzacja w coraz szerszym zakresie wykorzystuje rozwiązania z dziedziny IT. Znaj­duje to odzwierciedlenie także w profilu wystawców, z których wielu wywodzi się obecnie z grona informatycznych potęg. Na targach nie mogło też za­braknąć bogatej reprezentacji rozwiązań robotycznych oraz polskich akcentów.

Cyfryzacja i optymalizacja pro­dukcji – to temat przewodni konferencji naukowo-technicz­nej skierowanej do branży au­tomotive, zorganizowanej przez Związek Pracodawców Moto­ryzacji i Artykułów Przemysło­wych, członka Konfederacji Lewiatan oraz firmę Siemens.

Firma Movida zorganizowała w Warszawie w dniach 12–14 maja warsztaty pod hasłem „Bezpieczna or­ganizacja pracy i eksploatacji urządzeń elektroener­getycznych”.